Uluslararası yardım kuruluşunun hazırladığı rapor, 2023'teki iklim felaketlerinin küresel bir çöküşe neden olduğunu ortaya koydu. BM'nin hazırladığı 'Kayıp Zarar Fonu'ndan yararlanması gereken onlarca ülke belirlendi. Türkiye de fonun yönetimine aday.
Uluslararası yardım kuruluşu 'Christian Aid' 2023 yılındaki iklim felaketleri üzerine kapsamlı bir rapor hazırladı. Bütün dünyada; 2023 yılındaki en maliyetli 20 aşırı iklim felaketinin yer verildiği araştırma, zarar gören bütün ülkelerin benzer bir yazgıyı paylaştığını ortaya koydu. İklim felaketlerinin yıkıcı etkileri, dünyanın en yoksul bölgelerinde yoğunlaşıyordu. Seller, kasırgalar ve kuraklıklar milyonlarca insanı yerinden etmiş, pek çoğunun ölümüne neden olmuştu.
KASIRGALAR YIKTI
'Christian Aid' adlı kuruluşun hazırladığı 2023 listesinde Malavi'deki Freddy Kasırgası ile Hawaii'deki orman yangınlarının detaylarına yer veriliyor. Rapor, listede yer alan ülkelerin tümünün büyüklük, coğrafya veya diğer faktörlere göre afet yaşamaya daha yatkın olduğunu vurguluyor. Araştırmada yer verilen Freddy Kasırgası, 2023'te Malavi halkını perişan etti. 650 binden fazla insan yerinden oldu. Freddy Afrika Kasırgası bu yüzyıldaki en ölümcül ikinci kasırga olarak tarihe geçti.
PARA YOKSUL ÜLKELERİN
“Gerçek şu ki, küresel ısınmadan en çok etkilenen topluluklar soruna çok az katkıda bulundu” ifadelerinin yer aldığı raporda Christian Aid'in İklim Adaleti Politikası Danışmanı Nushrat Chowdhury şunlara işaret ediyor: “Kayıp ve hasar maliyetleri yalnızca gelişmekte olan ülkelerde yılda yüz milyarlarca doları buluyor. Zengin ülkeler, COP28'de mutabakata varılan Kayıp ve Hasar Fonu'nun en çok ihtiyacı olanlara hızlı bir şekilde sağlamak için gereken ek parayı vermelidir.”
FELAKETLERE HAZIRLANIN
Raporda fonla ilgili şunlar yer alıyor: “İnsanlar gelecekteki olası aşırı hava olaylarına hazırlanabildiklerinde, daha iyi evlere ve diğer binalara yatırım yapabilir, sigorta yaptırabilir ve işler ters gittiğinde yeniden ayağa kalkmalarına yardımcı olacak iyi bir güvenlik sistemi oluşturabilir. Hükümetlerin, emisyonları azaltmak ve iklim değişikliğinin etkilerine uyum sağlamak için acilen yurtiçinde ve uluslararası alanda daha fazla önlem alması gerekiyor. Etkilerin insanların uyum sağlayabileceğinin ötesine geçtiği durumlarda, Kayıp ve Hasar fonu, en yoksul ülkelerin kendi katkıları olmayan bir krizin etkilerini tazmin etmesine yardımcı olmalıdır.
MALİYETİ ÇOK AĞIR
Raporda Malavi'deki kasırga örneği üzerinden iklim felaketlerinin yaralarını sarmak için ne kadar çok paraya ihtiyaç duyulduğu vurgulanıyor. Raporda şu ifadeler yer alıyor: Malavi hükümeti felaketin maliyetinin 500 milyon doların üzerinde olduğunu tahmin ediyor. Tam iyileşme içinse 680 milyon dolar gerekiyor. Malavi'nin 13 milyar dolarlık toplam ekonomisi göz önüne alındığında, bu ortalama yıllık gelirin yüzde 5'ini temsil ediyor.”
TÜRKİYE FONDA OLACAK
Kayıp Zarar Fonu’nda 2030’a kadar yıllık en az 100 milyar dolar toplanması kararı alınırken, Türkiye hem fonun hem yönetiminde yer almak hem de Paris Şartı’nın gereklerini yerine getiren bir ülke olarak iklimden kaynaklı zararını karşılamak için fondan yararlanmak istiyor. Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli’nin (IPCC), geçtiğimiz yılı kapsayan "İklim Değişikliği: Etkiler, Uyum ve Kırılganlık" raporuna göre, Türkiye aşırı hava olaylarına karşı Avrupa'nın en kırılgan ülkesi konumunda.