Unutulmaması gereken oldukça önemli bir gerçek; duygunun bulaşıcı olduğudur. Özellikle bu duygu geçişkenliği ebeveyn-çocuk arasında çok daha hızlı ve hatta anlıktır. Bu sebepledir ki kritik zamanlarda ebeveynlere düşen temel görev, çocukların psikolojik iyilik halini muhafaza edebilmek adına, kendi soğukkanlılıklarını olabildiğince koruyabilmektir.Soğukkanlı olmaya gayret etmek daha doğrusu sağduyulu davranmak, çocuklar için kriz durum yokmuş, hiçbir olumsuzluk ve/veya farklılık (istisnai durum) yaşanmıyormuş gibi bir ekosistem yaratmak demek değildir. Zaten var olan gerçeğin radikal olarak inkarında tavır sergilemekte çocuklar için oldukça endişe vericidir. Çocuklar kaç yaşında olurlarsa olsunlar ‘değişikliği’ fark ederler. Bu sebeple en önemlisi, çocuğun yaşına uygun açıklamayı sizden duymasını sağlamanızdır.Stresli ve kaygı yaratan durumlarda;
- Okul öncesi yaş grubundaki çocuklar için mevcut duruma dair açıklama yapmaya gerek olmayabilir.
- Fakat ilkokul itibari ile çocukların okuldan kimi bilgileri edinmiş olma ihtimali ve de tatil tarihlerine vakıf olma olasılıkları oldukça yüksektir. Bu sebepledir ki bu grup çocuklara yapılacak açıklama çok daha kritiktir. Bu yaş grubundaki çocuklar adına risk durum; sizin haricinizde kişi ve mecralardan edindiği bilgiler dahilinde, zihninde korku ve felaket senaryoları yaratmış olmalarıdır.
- 6-16 yaş arası yukarıda sözünü ettiğimiz gerçeklikler sebebi ile açıklama sürecinde şu adımların izlenmesi işlevsel olacaktır:
- Öncelikle açıklama yapmadan evvel mutlaka çocuğunuzun ne bildiğini öğrenmeye çalışın. ‘Sanırım duymuşsundur, herkes bugünlerde bu durumdan söz ediyor. Bu konu hakkında ne biliyorsun?’ gibi.
- Verdiği yanıtı eleştirip, gülüp çocuğunuzu rencide etmeyin. Verdiği yanıt yanlış ise sert bir eleştiri ile doğru bilgiyi aktarmaya çalışmaktansa, ‘A, ben öyle duymamıştım. Benim bildiğime göre,………..’ gibi bir dil kullanımı ile açıklama yapılabilir.
- Yaptığınız doğru bilgilendirme kısa, gerçek ve net olsun fakat olumsuz öğeleri ve en kötü senaryoları barındırmasın.
- Bu sohbetten sonra da ara ara hatırını ve fikrini sorarak kendini ifade etmesine, endişelerini dile getirmesine izin verin.
- Güvenlik önlemlerinin sizin sorumluluğunuzda olduğunu sık sık belirtin ve başka konularda sohbet temalarına odaklanmaya çalışın.
- Ebeveynin kendi duygularının farkında olması.
- Ebeveynin kendi duygularını yönetebilmesi.
- Çocuğa aşırı ayrıntılı bilgiler sunulmaması.
- Çocuğun ajite ve karamsar sohbetlere maruz kalmasının engellenmesi.
- Çocuğun endişelerini, korkularını dile getirmesine müsaade edilmesi.
- Geleceğe yönelik planlara ilişkin sohbetlere devam edilmesi.