Üst düzey iklim bilimcilerinden oluşan bir grup, Dünya'nın 'hayati belirtilerinin' birçoğunun rekor seviyelere ulaştığını ve iklim çöküşünün an meselesi olduğunu gösterdiğini söyledi. 

Hava ve okyanus yüzey sıcaklığı ve deniz buzu kapsamı da dahil olmak üzere belirlenen 35 gezegensel sağlık belirtecinden 25'i şu anda kaydedilen en kötü seviyede. 

Ekolojik aşırı ısınma tehdidinin artmasıyla birlikte iklim uzmanları olası bir toplumsal çöküşten endişe ediyor. 

'İklim değişikliği sonunda toplumsal çöküşe yol açabilir'

İşlerin her zamanki gibi devam etmesi halinde yüz milyonlarca hatta milyarlarca insanın yerinden edileceği , bunun da daha büyük jeopolitik istikrarsızlık ve çatışmalara yol açacağı uyarısında bulunuyorlar. 

İklim değişikliğinin 2050 yılına kadar dünya çapında milyonlarca ek ölüme yol açabileceğini belirten uzmanlar, geçen yıldan bu yana sadece Asya'da sıcak hava dalgalarının binden fazla insanı öldürdüğünü vurguladılar .

Uzmanlar dün BioScience dergisinde yayımlanan iklim raporunun durumunda, "İnsanlığın geleceği tehlikede" vurgusu yaptı. 

“İklim değişikliği, uluslararası çatışma gibi felaket risklerinin olasılığını artırarak veya sistem genelinde eşzamanlı arızalara yol açan çoklu streslere neden olarak bir çöküşe katkıda bulunabilir.”

Birçok iklim değişikliği göstergesi rekor seviyelere ulaştı

2024 yılında insan ve hayvan varlığı sayısı, kişi başına et üretimi ve dünya GSYİH'si gibi birçok gösterge rekor seviyelere ulaştı. 

Kaynakların aşırı kullanımının belirtileri olarak, atmosferdeki CO2, metan ve azot oksit konsantrasyonları da dahil olmak üzere çok sayıda iklim göstergesi daha önce hiç olmadığı kadar yüksek seyretti. 

Deniz yüzeyi sıcaklıkları ve okyanus asitliği de benzeri görülmemiş bir zirveye ulaştı ve bu durum , gezegeni ısıtan bu gazı tutma kapasitesinin düşmesine neden oldu. 

Okyanus ısısı da rekor seviyeye ulaşarak şimdiye kadar tanık olunan en kötü küresel mercan beyazlamalarından birine yol açtı. Bu, mercan resiflerinin ölümüne yol açabilir ve onlara bağımlı deniz türlerinin yüzde 25'i için ciddi etkilere neden olabilir.

Buzullar ve orman örtüsü rekor düşük seviyelere ulaştı

Bu arada, bazı rekor düşüklükler de kaydedildi: Uzmanlar, ortalama buzul kalınlığının şu anda şimdiye kadarki en düşük seviyede olduğunu ve Grönland ile Antarktika'nın buz kütlelerinin de öyle olduğunu söylüyor. Eriyen bu kıtasal buz, deniz seviyelerindeki artışın yaklaşık yarısına katkıda bulunuyor. 

Küresel ormansızlaşma aynı zamanda ağaç örtüsü kaybında en yüksek seviyelerden birine yol açtı ve bu durum okyanuslardan sonra dünyanın en büyük ikinci karbon emicisi olan ormanların karbon tutma kapasitelerinin düşmesine neden oldu. 

Çalışmaya göre, Amazon'daki ormansızlaşma yeni Brezilya hükümeti döneminde yavaşlasa da , 'Dünyanın akciğerleri' hâlâ bir dönüm noktasına yaklaşıyor olabilir.

Geri bildirim döngüleri birden fazla dönüm noktasını tetikleyebilir

Uzmanlara göre, ormansızlaşma gibi permafrost çözülmesi de geri bildirim döngüleri olarak bilinen birkaç sera gazı emisyonu kartopuna yol açabilir. Uzmanlar, 28 güçlendirici geri bildirim döngüsü tespit etmişlerdir . Permafrost erimesi, artan sıcaklıklardan kaynaklanarak daha fazla CO2 ve metan salarak daha fazla ısınmaya yol açar.

Uzmanlara göre bu kritik bulgular, 2015 Paris İklim Anlaşması'nda kararlaştırıldığı üzere, küresel ısınmayı sanayi öncesi seviyelere göre 1,5 santigrat derecenin altında tutmak için yeterli önlemlerin alınmamasından kaynaklanıyor. 

Kritik olarak, raporun yazarları arasında sadece yüzde 6'sı 1,5°C'ye ulaşabileceğimize inanıyor. Bu arada, yüzde 80'i yüzyılın sonuna kadar 2,5°C'lik ısınmayı aşma yolunda olduğumuza inanıyor. 

'Yanlış yön': Fosil yakıt tüketiminin artması felakete yol açabilir

Bilim insanları, "Şu anda yanlış yönde gidiyoruz ve artan fosil yakıt tüketimimiz ile yükselen sera gazı emisyonlarımız bizi bir iklim felaketine doğru sürüklüyor" diye yazıyor. 

Mevcut petrol bazlı sistemden maddi olarak faydalananları suçlayan iklim uzmanları, fosil yakıtların acilen azaltılması çağrısında bulunuyor ve sınırlı kaynaklara sahip bir dünyada "sınırsız büyümenin bir yanılsama" olduğunu söylüyor. 

Çözümün, azaltma ve uyum sağlama konusunda dönüştürücü ve acil çabalarda yattığını söylüyorlar. Zenginler tarafından emisyonları azaltmak için, karbon fiyatının artırılması da dahil olmak üzere ekonomik teşvikler tercih edilmelidir.

20 yıl boyunca atmosferde CO2'den 86 kat daha fazla ısıyı hapseden  metan emisyonlarının fiyatlandırılması da yakın vadede küresel ısınmayı yavaşlatmak için kullanışlı bir araç olarak sunuluyor.

Uzmanlar, "Her onda bir derecelik ısınmanın önlenmesi kritik önem taşıyor" sonucuna varıyor.