Tarihi camide bilinmeyen gerçek! Denge sütunu sanılan parça…
Sivas'ta UNESCO'nun Dünya Kültür Mirası Listesi'nde yer alan Divriği Ulu Camisi ve Darüşşifası'nın taç kapısında denge sütunu olarak bilinen parçanın başka amaçla yapıldığı ortaya çıktı.
Mengücek Beyliği döneminde 1229’da Ahmet Şah ile eşi Melike Turan Melek tarafından yaptırılan ve mimarisiyle ilgi çeken Divriği Ulu Camisi ve Darüşşifası’nın kapılarında kendi etrafında dönme özelliği bulunan üç sütun yer alıyor.
Caminin tekstil kapısındaki iki sütunla taç kapıdaki sütun, 1939 Erzincan depremi sonrasında dönme özelliğini kaybetti. Yıllardır depreme yönelik denge sütunu olarak bilinen caminin taç kapısındaki pencere önündeki sütunun aslında dekoratif amaçlı olduğu belirtildi.
“DEKORATİF AMAÇLI”
Cumhuriyet Üniversitesi Mimarlık Bölümü, Bina Bilgisi Anabilim Dalı öğretim üyesi Doç. Dr. Uğur Tuztaşı, “Divriği Ulu Camisi bir külliye gibi… Hem cami kısmı hem de dar şifa kısmı var. Denge sütunları da iki tanesi cami kapısında bir tanesi de Darüşşifa taç kapısında. Darüşşifa kapısında olan sütun farklıdır. Etrafındaki yıldız motiflerini tutan bir görevi var. Kısacası orada dekoratif amaçlı yapılmış. Sekizgen bir motifle yapılıyor. Bu sütunun güneş saati niteliğinde olduğu da söylenmektedir” dedi.
“TEKİL BİR UYGULAMA”
Sütunların 1939 Erzincan depremi sonrasında dönme özelliğini kaybettiklerini belirten Doç. Dr. Tuztaşı, “Divriği Ulu Camisi ve Darüşşifası’ndaki bu sütun şu anda zaten kilitlenmiş durumdadır. Çünkü depremden sonra tahrip olduğu söyleniyor. Belki daha önce de bu işlevini yitirmiş olabilir ama bu fazla rastlanılan bir örnek değil. Bu yüzden tekil bir uygulamadır. Dolayısıyla eserin batı kapısındaki sütunlar denge sütunları referansı veriyor ama diğeri daha çok dekoratif çok amaçlıdır. Bunların depremden ziyade yapının statik bozulmalarını önceleyen, onlarla ilgili bilgi veren sütunlar olduğunu biliyoruz” diye konuştu.