Mikroplastikler kansere nedeni olabilir
Dr. Hamdi Temel, mikroplastiklerin vücutta insan kromozomlarını değiştirerek kansere neden olabileceği uyarısında bulundu.
2015'te üretilen plastiklerin yüzde 55'i çöpe atıldı, yüzde 25,5'i enerji üretim tesislerinde yakıldı, yüzde 19,5'i ise geri dönüştürüldü. Büyük boyutlardaki bu plastiklerin uzun yıllar içinde parçalanarak mikroplastiklere dönüşmesi sonucunda toprakta, su yollarında, okyanuslarda ve havada mikroplastik kirliliği oluşuyor. Bu kirlilik sadece çevre sağlığını değil insan sağlığını da olumsuz etkiliyor.
Hollanda'da yapılan ve sonucu geçen yılın mart ayında kamuoyuyla paylaşılan araştırmada, ilk kez insan kanında mikroplastik tespit edildiği duyuruldu. İngiltere'deki Hull Üniversitesi ve Hull York Tıp Fakültesinden bilim insanları da 13 hastanın 11'inin akciğer derinliklerinde, insan sağlığını tehdit eden 39 mikroplastik partiküle rastlandığını açıkladı.
5 milimetreden daha küçük ve çoğunlukla petrol türevli olup suda çözünmeyen, düzgün şekilli veya şekilsiz polimerik parçacıklar olan mikroplastiklerin insan sağlığına etkileri hakkında değerlendirmelerde bulunan Temel, gündelik hayatta sıkça kullanılan plastik saklama kapları, bardak, pet şişe gibi ürünlerde Bisfenol A, ftalatlar, ağır metaller ve azo boyar maddeler bulunduğunu söyledi.
Bu maddelerin yüksek ısıda, gıda ve sıvılara nüfuz ederek meme ve prostat kanseri riskini artırabildiğini belirten Temel, "Mikroplastikler vücutta insan kromozomlarını değiştirebilir, bu da kanser ve kısırlığa neden olabilir. Ciltte biriken mikroplastikler ise birtakım dermal problemleri ortaya çıkarabilir." dedi.
Plastiklerdeki kanserojen maddeler
Özellikle asitli içecek kaplarındaki maddelerin çözünme sonucu içeceğe karıştığını anlatan Temel, "Plastik, renklendirici, tatlandırıcı ve farklı birçok kimyasalın içine bir de karbondioksit gibi bir asit katıyorsunuz. Artık orada öyle reaksiyon mekanizmaları gerçekleşiyor ki siz meyve suyu veya asitli içecek içtiğinizi zannediyorsunuz ama onun yanında belki binlerce, milyonlarca mikroplastik de içiyorsunuz." diye konuştu.
Kanserojen olduğu kanıtlanmış Bisfenol A maddesinin bazı biberon ve damacanalarda bulunduğunu bildiren Temel, özellikle biberonlarda Bisfenol A maddesinin kullanılmaması gerektiğini, biberonun içindeki mama veya süt her ısıtıldığında gıdaya geçen Bisfenol A miktarının da arttığını vurguladı.
Sıcak yiyecek ve içeceklerin plastik içerikli ürünlerde tüketilmemesi gerektiğinin altını çizen Temel, maliyeti düşürmek için üretilen çok ince plastik bardaklarla tüketilen 70-90 derece sıcaklığındaki içeceklerin, içinde bulunduğu plastik malzemeyi ısı etkisiyle çözerek bileşiklere ayırdığını, bunların ise tehlikeli kanserojen maddeler olduğunu ifade etti.
Plastiklerde kullanılan ve kanserojen bir başka madde olan azo boyar maddelerin yani renklendiricilerin plastik bir oyuncağa temas yoluyla bile deriye geçebildiğini anlatan Temel, bu maddelerin deriye geçmesinin ciltte tahriş ve cilt kanserine neden olabileceği uyarısında bulundu.
"Plastiğe alternatif cam ürünler kullanılmalı"
Dünyada yıllık yaklaşık 400 milyon ton plastik üretildiğini ve bunun, on milyondan fazla çöp kamyonunun taşıdığı yüke denk geldiğini işaret eden Temel, bu plastik atığın çoğunun ya yakıldığını ya da düzenli depolama alanlarına gönderilerek havayı, toprağı ve okyanusları kirlettiğini kaydetti.