Güneş Lekeleri ve Güneş Patlaması
Güneş Lekeleri ve Güneş Patlaması Son yıllarda hemen hemen her ay haberlere konu olan güneş lekeleri ve güneş patlamalarını hepimiz duymuşuzdur. Peki, bu lekeler ve patlamalar nedir neden olur ve bize yani dünyamıza yönelik etkileri neler olur?
Güneş Lekeleri ve Güneş Patlaması
Son yıllarda hemen hemen her ay haberlere konu olan güneş lekeleri ve güneş
patlamalarını hepimiz duymuşuzdur. Peki, bu lekeler ve patlamalar nedir neden olur ve
bize yani dünyamıza yönelik etkileri neler olur?
Batuhan Saçaklı
Güneş lekeleri Güneş’in yüzeyinde görünen karanlık noktalardır. Karanlık görünürler çünkü Güneş’in yüzey sıcaklığına göre daha soğuk noktalardır.
Güneş patlamaları, güneş lekelerinin yakınında manyetik alan hatlarının dolaşması,
kesilmesi veya yeniden düzenlenmesinden kaynaklanan ani bir enerji patlamasıdır. Güneş’in parlaklığında meydana gelen âni artışlarara güneş parlaması adını vermekteyiz; ancak her Güneş parlaması, “patlama” şeklinde olmak zorunda değildir.
Koronal kütle boşalmaları (“Güneş patlamaları”) ile sonuçlanmaz; ancak bu iki gök olayı
arasında yakın ilişki bulunmaktadır. Bu patlamalar sırasında güneş rüzgarları adını verdiğimiz yüklü parçacık saçılımları yaşanır.
Güneş’in yüzeyi hareketli bir alandır. Elektrik yüklü gaz, güçlü bir manyetik alan oluşturur. Güneşteki gazlar sürekli hareket eder ve bu da manyetik alanları dolaştırır, uzatır ve büker. Bu hareket Güneş’in yüzeyinde çok fazla hareketlilik yaratır ve buna da Güneş aktivitesi denir.
Güneş aktivitesi gök bilimcilerin uzun süreçli yapmış olduğu pek çok araştırmalar sonucunda her 11 yılda 1 olmak üzere kendi döngüsünü oluşturmuştur.
Bu 11 yıllık süreçte Güneş minimum seviyesinden Güneş maksimum seviyesine ulaşır.
Aktivitelerin maksimum olduğu düzeyde yoğun Güneş patlamaları yada koronal kütle atımları meydana gelir.
Güneş lekeleri, Güneş yüzeyindeki karanlık bölgeler olarak belirir. Karanlık görünürler çünkü Güneş’in diğer bölgelerine göre daha soğuklardır. Yine de lekeler hala çok sıcaktır. Yaklaşık 3600°C. Güneş lekelerinin bulundukları bölgede manyetik alan özellikle güçlüdür. Bu manyetik alanlar o kadar güçlüdür ki, Güneş’in içindeki ısının bir kısmının
yüzeye ulaşmasını engeller böylelikle Güneş lekeleri karanlık gözükür.
GÜNEŞ PATLAMASI DÜNYAYI ETKİLER Mİ ?
Öncelikle Güneş sistemimizin nasıl çalıştığını zihnimizde canlandırmalıyız. Dünya dahil 8 gezegen de Güneş’in etrafında neredeyse aynı düzlemde dönmektedir. Yani Dünya Güneş’e 0 derecelik bir açı ile konumlanırken Mars 90 derece yada Jupiter 75 derece açı ile konumlanmaz. Bunun nedeni de merkez kaç kuvvetinin yapmış olduğu eylemsizlik
kuvvetinden kaynaklanmaktadır, tıpkı Jupiterin halkalarının düz bir şekilde konumlanması
gibi. Ayrıca, Güneş, yaklaşık olarak, Dünya’nın çapından 109 kat daha büyüktür.
Böylesine küçük bir noktacığı 149,597 milyon kilometre ( Güneş ile Dünya arasındaki mesafe ) uzaklıktan doğru açı ve doğru zamanlama ile vurmak çok düşük bir ihtimaldir. Bunun yanı sıra dünyanın eriyik halde bulunan ve yoğun metallerden oluşan çekirdeğinin
hareketleri doğrultusunda güçlü bir manyetik alana sahiptir.
Bu manyetik alan ise Güneş’ten gelen güçlü radyoaktif parçacıkların Dünya yüzeyine ulaşmasını engelleyen bir kalkan görevi görmektedir. İhtimaller ne kadar düşük olsa da geçmişte Dünya’yı etkileyen Güneş patlamaları olmuştur.
1800’lü yıllarda telgrafların iletim tellerinin yanması ve hatta daha eski dönemlere gidildiğinde ise güçlü Güneş patlamalarının dünya üzerinde olumsuz etkilerinin olduğu jeologlar tarafından belirtilmektedir. Bunun geçmiş dönemde
olması gelecek bir dönemde de olmayacağı anlamına gelmiyor.
Son yıllarda hemen hemen her ay haberlere konu olan güneş lekelerive güneş
patlamalarını hepimiz duymuşuzdur. Peki, bu lekeler ve patlamalar nedir neden olur ve
bize yani dünyamıza yönelik etkileri neler olur?
Güneş Lekeleri ve Güneş Patlaması
Güneş patlaması olarak da anılan Güneş püskürtüsü, Güneş’in atmosferinde gerçekleşen şiddetli patlamalara verilen addır. Bu patlamalar oldukça güçlüdür. Milyarlarca megaton gücündekiGüneş patlamaları, genelde 1.000.000 km/saat hızla hareket eder.
Bu patlamalar sonucunda 6 × 1025 joule gücünde enerjiaçığa çıkabilir.