Dünya Bankası'ndan küresel ekonomik büyüme için 'kayıp 10 yıl' uyarısı

Dünya Bankası' Düşen Uzun Vadeli Büyüme Beklentileri: Trendler, Beklentiler ve Politikalar' başlıklı yayımladığı rapora göre küresel ekonomik büyüme hızının 2030 yılına kadar olan dönemde son 30 yılın en düşük seviyesine gerilemesi bekleniyor. COVID-19 salgını ve Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinin ardından uzun vadeli potansiyel büyüme oranlarının ilk kapsamlı değerlendirmesi olarak sunulan rapor, ekonomik büyümenin önündeki engelleri kaldırmak adına bankanın politika önerilerini de içeriyor.

“Kayıp on yıl”
Banka tarafından yayımlanan raporda, öncelikli olarak son otuz yılda büyüme ve kalkınmaya güç veren neredeyse tüm ekonomik güçlerin azalmakta olduğu ifadelerine yer veriliyor. Raporda küresel işgücünün yaşlanmakta olduğu, uluslararası ticaretteki büyümenin 2000'lerin başında olduğundan çok daha zayıf seyrettiği ve yatırımlar ile toplam faktör verimliliğinin azalmakta olduğunun üzerinde duruluyor.

Bu doğrultuda günümüz ile 2030 arası dönemde küresel ekonomik büyüme hızının 2000-2010 yılları arasındaki büyüme hızına kıyasla 3’te 1 oranında azalarak yılda %2,2 seviyesinde gerçekleşebileceği öngörülüyor. Dünya Bankası Başekonomisti Indermit Gill duruma ilişkin “Bu küresel ekonomi için kayıp bir on yıl olabilir" ifadelerini kullanıyor.

Raporda mevcut durumun gelişmekte olan ülkeleri de etkileyerek gelişmekte olan bölgelerin ekonomik büyüme hızını %6’dan %4’e gerileteceği tahmin ediliyor. Küresel bir resesyon veya mali kriz durumundaysa bu düşüşlerin daha sert olacağı da belirtiliyor.

Bunlara ek olarak büyük ekonomilerde mali krizlerin patlak vermesi ve bu krizlerin diğer ülkelere yayılması halinde ekonomik büyümedeki yavaşlamanın daha da belirgin hale gelerek, potansiyel büyümeye kalıcı olarak zarar verebileceği ifade ediliyor.

Tavsiyeler

Dünya Bankası'nın bu yavaşlama sürecine karşı durmak ve küresel ekonomik büyümeye katkıda bulunmak adına birtakım önerileri de bulunuyor. Öyle ki; raporda 2030 yılına kadar %2,2 olarak tahmin edilen küresel ekonomik büyüme hızının, bu önerilerin uygulanması ve sürdürülebilir, büyüme odaklı politikalar benimsenmesi halinde 0,7 puan artarak %2,9’a yükselebileceği belirtiliyor.

Bankanın küresel ekonomik büyümenin önündeki engellerin kaldırılması adına verdiği tavsiyeleri ise şu şekilde sıralamak mümkün:

 Parasal, mali ve finansal çerçevelerin uyumlu hale getirilmesi:

Politika yapıcılar enflasyonu kontrol altına almaya, finansal sektörde istikrarı sağlamaya, borçları azaltmaya ve mali ihtiyatlılığı yeniden tesis etmeye öncelik vermelidir. Bu politikalar, yatırımcıların ulusal kurumlara ve politikacılara güven duymasını sağlayarak ülkelerin yatırım çekmesine yardımcı olabilir.

Yatırımların artırılması:

Ulaşım, enerji, iklim, akıllı tarım, imalat ile toprak ve su sistemleri gibi alanlarda, temel iklim hedefleriyle uyumlu sağlam yatırımlar, potansiyel büyümeyi yılda 0,3 puana kadar artırabilir ve gelecekte doğal afetlere karşı dayanıklılığı güçlendirebilir.

Ticaret maliyetlerini azaltılması:

Ulaşım, nakliye, lojistik masrafları ve kısıtlayıcı ticaret düzenlemeleri ticaret yapılan malların maliyetini etkin olarak ikiye katlamaktadır. En yüksek nakliye ve lojistik maliyetine sahip ülkeler, en düşük nakliye ve lojistik maliyetine sahip ülkelerin ticareti kolaylaştırma ve diğer uygulamalarını benimseyerek ticaret maliyetlerini yarıya indirebilirler.

Hizmet sektöründen faydalanılması:  

Hizmet sektörü ekonomik büyümenin yeni motoru haline getirilebilir. Bilgi ve iletişim teknolojileriyle ilgili dijital olarak sunulan profesyonel hizmetlerin ihracatı 2019'da toplam hizmet ihracatının %40'ını oluşturuyordu. 2021 yılında ise bu oran %50'nin üzerine çıkmıştır.

İşgücüne katılımın artırılması:

2030 yılına kadar potansiyel GSYH büyümesinde beklenen yavaşlamanın yaklaşık yarısı, çalışma çağındaki nüfusun azalması ve toplumlar yaşlandıkça işgücüne katılımın azalması da dahil olmak üzere değişen demografik yapıdan kaynaklanacaktır. Genel işgücüne katılım oranlarının son on yılda kaydedilen en iyi şekilde artırılması, küresel potansiyel büyüme oranlarını 2030 yılına kadar yılda %0,2 kadar artırabilir.

Raporda bütün bu tavsiyelere ek olarak “daha güçlü işbirliği” ve kolektif politika çabası mesajları da veriliyor. Küresel ekonominin son üç yılda büyük şoklar tarafından vurulduğunun ifade edildiği raporda, ülkelerin ekonomik büyüme oranlarını eski hızına döndürmek adına daha yüksek çabalar göstererek kendi en iyi 10 yıllık rekorlarını kırmaları gerektiği ifade ediliyor.