[COP28'e doğru] BM'nin eski iklim lideri: COP28 ev sahibi BAE'nin yaklaşımı 'çok tehlikeli'
Paris Anlaşmasının imzalandığı iklim konferansında önemli bir rol oynayan eski UNFCCC lideri Christiana Figueres, karbon yakalamaya odaklanmanın savunmasız ülkelerin hayatta kalmasına doğrudan bir tehdit olduğunu söylüyor.
Birleşmiş Milletler’in eski iklim konferansı başkanına göre, Birleşik Arap Emirlikleri‘nin (BAE) kasım ayında başkanlık edeceği Taraflar Konferansı‘na (COP38) yaklaşımı “çok tehlikeli” ve “savunmasız ulusların hayatta kalmasına yönelik doğrudan bir tehdit”.
İklim için dönüm noktası niteliğindeki 2015 Paris İklim Anlaşmasının hayata geçirilmesinde kilit rol oynayan 2010-2016 BM İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi (UNFCCC) Genel Sekreteri Christiana Figueres, zirvenin başkanlığını yürüten ülkenin kendi pozisyonunu ortaya koymaması ve tarafsız olması gerektiğini de söyledi.
Büyük bir petrol ve gaz üreticisi olan BAE’den COP28 başkanı Sultan Al Jaber, aynı zamanda ülkenin ulusal petrol ve gaz şirketi Adnoc‘un da başkanlığını yürütüyor.
Geçtiğimiz günlerde Berlin’de yapılan iklim bakanları toplantısında “Yaşanabilir, uygun fiyatlı sıfır karbon alternatiflerini aşamalı olarak kaldırırken, fosil yakıt emisyonlarını aşamalı olarak ortadan kaldırmaya odaklanmalıyız” ifadelerini kullanmıştı.
Al Jaber’in bu sözleri, geniş çapta karbondioksit (CO2) emisyonlarını ortadan kaldırmak için karbon yakalama ve depolama (CCS) teknolojisinin kullanılması ve fosil yakıtların tamamen kullanımdan kaldırılmaması anlamına geldiği şeklinde yorumlandı.
2010-2016 BM İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi Genel Sekreteri Christiana Figueres
The Guardian‘ın aktardığına göre, COP28 başkanının ifadelerine tepki gösteren Figueres, sunuculuğunu yaptığı ‘Öfke ve İyimserlik’ başlıklı podcast oturumunda “Bu cümlede ’emisyonların’ olması çok endişe verici” diye konuştu:
Yani [Al Jaber] aynı anda iki dans pistinde dans etmeye çalışıyor. ‘Bakın, fosil yakıt üreticileri olan bizler, gelişmiş karbon yakalama ve depolama yoluyla emisyonlarımızdan sorumlu olacağız. Biz, veya COP başkanlığı, sıfır karbon alternatiflerini de destekleyeceğiz’ demeye çalışıyor.
Figueres, “Bugün kullanılan [fosil yakıt] enerjisinin ‘öngörülebilir gelecekte’ küresel enerji bileşiminin bir parçası olmaya devam edeceğini düşünmesini BAE perspektifinden görebiliyorum” diyerek, öngörülebilir gelecek ifadesinin uzun bir zaman anlamına geldiğini ekledi.
Ama bir COP başkanı açısından bakıldığında, bu çok tehlikeli. Çoğu ülkenin ve özellikle savunmasız ülkelerin COP başkanını bu konuda desteklemeye istekli olduğunu düşünmüyorum çünkü bu onların hayatta kalmalarına doğrudan bir tehdit niteliğinde. COP başkanıysanız, geldiğiniz ülkenin pozisyonunu ortaya koyamazsınız. Tarafsız olabilmelisiniz.
‘BEA, dünyanın en büyük üçüncü net sıfır karşıtı planlarını yürütüyor’
Küresel ısınmanın 1,5°C ile sınırlanabilmesi için, dünyanın 2030 yılına kadar CO2 emisyonlarını yüzde 45 oranında azaltması gerekiyor. Figueres, “Ticari olarak erişilebilir olan ve önümüzdeki beş ila yedi yılda uygulanabilecek CCS teknolojileri mevcut değil. Böyle bir durum olmayacak. Burada bir ahlak sorununun yanı sıra bir zamanlama sorunumuz da var” diye konuştu.
Al Jaber’in ocak ayında COP28 başkanı olarak atanması büyük eleştiriyle karşılanmıştı. Nisan ayında petrol ve doğal gaz sektörlerindeki büyüme konusunda BAE’nin Suudi Arabistan ve Katar’ın ardından dünyadaki üçüncü en büyük net sıfır karşıtı planlara sahip olduğu ortaya çıkmıştı.
Bilim insanları, Paris Anlaşmasının iklim hedeflerine erişmek için çoğu fosil yakıt rezervinin toprağın altında kalması gerektiği konusunda hemfikir. Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) da 2021’den sonra başlayan yeni fosil yakıt projelerinin 2050’ye kadar net sıfır emisyon hedefiyle uyumlu olmadığını belirtiyor.