AB'nin kömür ve gazdan elektrik üretiminde geçen yıl 'benzeri görülmemiş bir çöküş' yaşandığını ortaya koyuyor
AB'nin kömür ve gazdan elektrik üretiminde geçen yıl 'benzeri görülmemiş bir çöküş' yaşandığını ortaya koyuyor
AB'nin kömür ve gazdan elektrik üretiminde geçen yıl 'benzeri görülmemiş bir çöküş' yaşandığını ortaya koyuyor
Isı pompaları ve EV'ler yoluyla elektrifikasyonun yaygınlaşmasıyla birlikte Avrupa'nın enerji talebinin yakında yeniden artması bekleniyor.
Geçen yıl ilk kez Avrupa'nın elektriğinin çoğu fosil gazdan çok rüzgar enerjisinden geldi.
Temiz enerji düşünce kuruluşu Ember'in, AB'nin enerji dönüşümüne ilişkin olumlu istatistiklerle dolu son yıllık incelemesine göre bu durum böyle.
Rüzgar ve güneş enerjisi, 2023'te bloğun elektriğinin yüzde 27'sini rekor düzeyde üretti; bu oran ilk kez dörtte birin üzerine çıktı. Kömür ve doğal gaz da buna paralel olarak büyük bir düşüş yaşadı; kömür ve gaz, AB'nin elektrik üretiminin yalnızca yüzde 12'sini oluşturarak bugüne kadarki en düşük seviyesine geriledi.
Ember'in Avrupa program direktörü Sarah Brown, “AB'nin enerji sektörü devasa bir değişimin ortasında” diyor. “ Omurgası rüzgar ve güneş enerjisi olan bir sistem olarak fosil yakıtlar, her zamankinden daha küçük bir rol oynuyor.”
Analistlere göre, enerji krizi talebi sıkıştırmaya devam ederken, düşen elektrik talebi de kömür ve gaz üretiminde "benzeri görülmemiş çöküşe" katkıda bulundu.
AB'nin 2040 yılına kadar sera gazı emisyonlarını yüzde 90 oranında azaltmayı hedefleyeceği haberiyle birlikte yenilenebilir enerji kaynakları şu şekilde hız kazanıyor.
AB'nin elektrik karışımı 2023'te nasıl değişti?
Rüzgâr üretimi geçen yıl yüzde 13 artarak AB'nin enerji karışımının yüzde 18'ine, yani yaklaşık olarak Fransa'nın toplam elektrik talebine eşit olan 475 TWh'ye ulaştı.
Yüzde 17 sağlayan gazı geride bıraktı. Güneş enerjisi AB elektriğinin yüzde 9'unu üretiyordu.
Genel olarak yenilenebilir enerji, 2023'te AB gücünde yüzde 44'lük rekor bir paya yükselirken, hidroelektrik de 2022'de en düşük seviyelerinden toparlandı.
Bu rüzgar devrimine hangi ülke öncülük ediyor ? Bu sizin ölçülerinize bağlıdır, ancak Danimarka'nın elektriğinin yüzde 58'inin türbinlerden geldiği birkaç tane daha var; Almanya 141 TWh ile en fazla rüzgar enerjisi üreten ülke; ve İsveç kişi başına en fazla üretim yapan ülke.
Rüzgar üretiminde en büyük artış Almanya'da görüldü; onu Fransa ve Hollanda takip etti.
E3G düşünce kuruluşunun Program Lideri Pieter de Pous, "AB, geçen yıl COP28'de dünyanın fosil yakıtları aşamalı olarak kaldırma taahhüdünde bulunması için büyük bir baskıya öncülük etti " diyor. "Bu 2023 enerji piyasası verileri, bunun sadece AB'nin kendi ülkesinde kömür ve gaz talebini kalıcı olarak ortadan kaldıran ucuz yenilenebilir enerji kaynaklarına sahip fosilsiz bir enerji sistemine geçiş konusunda çok önemli ilerleme kaydetmesinden ibaret olmadığını gösteriyor."
Kömür üretimi 2023'te yüzde 26 oranında rekor bir düşüş gösterdi. Bu düşüş, gazda da bir artışa yol açmadı, ancak gaz da yüzde 15 düştü; bu, en az 1990'dan bu yana en büyük yıllık düşüş oldu.
AB'nin elektrik talebi 2023'te neden düştü?
AB'nin elektrik talebi 2023'te 2022'ye göre yüzde 3,4, enerji krizinin başladığı 2021'deki seviyelere göre ise yüzde 6,4 düştüğü için yenilenebilir enerji kaynakları tüm övgüyü alamıyor.
Ember, bu uzun vadeli düşüşün üçte birinden biraz fazlasını (yüzde 3,8) endüstriyel elektrik tüketimindeki düşüşe bağlıyor. Özellikle demir-çelik, kimya ve kağıt gibi enerji yoğun sektörlerin yüksek gaz fiyatlarından etkilenmesi muhtemeldir .
Ilıman hava koşulları ve enerji tasarrufu ve verimliliği de daha az elektriğe ihtiyaç duyulmasına katkıda bulundu; ancak elektrifikasyon daha fazla talep yarattı.
Hızla heyecanlanan hayatlarımız , 2021'den bu yana AB'de satılan üç milyon ısı pompasında ve üç milyon elektrikli arabada görülebilir . 500 MW'lık elektrolizörlerle birleştiğinde, bu yeşil teknoloji artışı AB'nin toplam elektrik talebine tahmini olarak yüzde 1,3 oranında katkı sağladı. son birkaç yıldır.
Ember'in küresel içgörü direktörü Dave Jones, "Elektrifikasyon daha fazla ısı pompası, elektrikli araç ve elektrolizör aracılığıyla yaygınlaştıkça, AB elektrik talebinin arttığı yeni bir döneme girecek" diyor. “Güvenli bir iklim için gereken emisyon kesintilerini sağlamak amacıyla yenilenebilir enerji kaynaklarının bu talep artışına ayak uydurması gerekecek.”
İlginçtir ki, enerji krizi geçen yıl hemen hemen her ülkede (özellikle Slovakya ve Romanya'da) elektrik talebini azaltırken, İrlanda, Kıbrıs ve Portekiz'de fiilen artışlar kaydedildi.
İrlanda'da bu artışın büyük bir kısmı , resmi verilere göre 2015'e göre yüzde 400 artışla 2022'de ülkenin elektriğinin yüzde 18'ini tüketen veri merkezlerinden kaynaklandı .
AB'nin iklim hedeflerine ulaşmak için hâlâ rüzgar ve güneş enerjisini artırması gerekiyor
Yeni incelemede kutlanacak çok şey olsa da enerji uzmanları bu geçişin hala kat edilmesi gereken önemli bir yol olduğu konusunda uyarıyor.
“Enerji krizi ve Rusya'nın Ukrayna'yı işgali, kömür ve gazın yeniden canlanmasına yol açmadı, tam tersine. Kömürün kullanımdan kalkması yaklaşıyor ve rüzgâr ve güneş enerjisi arttıkça gaz da nihai düşüşe geçecek” diyor Ember's Brown. "Ancak rehavete kapılmanın zamanı değil. AB'nin, fosil yakıt risklerinden arınmış bir sistem yaratmak için rüzgar, güneş enerjisi ve esnekliğin hızla yaygınlaştırılmasına odaklanılması gerekiyor.”
Bloğun REPowerEU'nun küresel ısınmayı 1,5°C'nin altında tutma planı, 2030 yılına kadar elektriğin yüzde 55'inin rüzgar ve güneşten gelmesine bağlı. Bu, şu anda iki önemli yenilenebilir enerjiden yüzde 27 oranında bulunduğumuz noktanın neredeyse iki katı.
Geçen yıl güneş enerjisi üretimi artmış olsa da yıllık büyümesi 2022'ye göre yüzde 25 daha düşüktü. Rüzgar aynı zamanda tutarsız bir on yıl içinde 2030'un sonuna kadar her yıl artması gereken yüzde 15'lik hedefin de dışına çıktı.
Avrupa Parlamentosu (Renew Europe) Başkan Yardımcısı Martin Hojsík, "Bazı ülkeler, sosyal ve ekonomik bir fırsat olarak daha fazla rüzgar ve güneş enerjisi kullanmak için yarışırken, diğerleri, özellikle Orta ve Doğu Avrupa'da, geride kalıyor ve bu fırsatı kaçırıyor" yorumunu yapıyor. , Aşamalı Slovakya).
Avrupa'nın ithal fosil yakıtlarla ilgili güvenlik risklerinden "kendini korumak" ve enerji geçişinin faydalarından yararlanmak için temiz enerjiye geçmesi gerektiğini ekliyor.
Bu noktaya ulaşmak için sadece yenilenebilir enerjilerin daha hızlı kullanıma sunulması değil, aynı zamanda şebekeler ve enerji depolama gibi 'sistem çapındaki kolaylaştırıcıların' da kullanılması gerekiyor .
Yeni 2040 iklim hedefi AB'nin yenilenebilir yolculuğunu hızlandıracak mı?
Avrupa Komisyonu, 2050 yılına kadar iklim nötrlüğüne ulaşmak için bu hafta sera gazı emisyonlarını 2040 yılına kadar yüzde 90 oranında azaltma yönünde yeni bir hedef açıkladı.
Bu yeni hedef hâlâ AB milletvekilleri tarafından tartışılıyor ve yeni bir Komisyonun kurulduğu Haziran ayındaki Avrupa Parlamentosu seçimleri sonrasına kadar yasal olarak bağlayıcı olmayacak.
Ancak yenilenebilir enerji uzmanları Brüksel'den gelen "iddialı" sinyali memnuniyetle karşıladı.
“Yüzde -90'lık bir hedef, enerji sektörümüzün karbonsuzlaştırılmasına yönelik kararlı eylemin yolunu açıyor; net sıfıra giden yolda ilk ve önemli adım. Bundan, daha fazla fosil yakıt altyapısı inşa etmek için kaybedecek daha fazla zamanın olmadığı açıkça anlaşılmalıdır," diyor Ember'de enerji ve iklim verileri analisti Elisabeth Cremona.
"İddialı bir hedef, özellikle yenilenebilir enerji kaynaklarının hızlı bir şekilde kullanıma sunulmasını ve temiz elektrifikasyonu mümkün kılacak tüm destekleyici altyapının kilidinin açılmasında, fosil yakıtlardan uzaklaşmaya yönelik net bir yön belirlenmesine yardımcı oluyor."
SolarPower Avrupa CEO'su Walburga Hemetsberger, güneş enerjisi sektörünün emisyonların yüzde 90 oranında azaltılması senaryosunu "tüm kalbiyle desteklediğini" söyledi.
"Bu mesajın özel bir Elektrifikasyon Yasasında hayata geçirilmesini umuyoruz" diye ekliyor. "Daha da önemlisi, teklif aynı zamanda İnovasyon Fonu gibi özel ve kamu fonlarının artırılması ihtiyacını ve fosil yakıt sübvansiyonlarının sona ermesini kabul eden yatırım gündemini de dikkate alıyor ."
Ancak iklim adaleti grupları bundan daha az etkileniyor. Örneğin Dünya Dostları Avrupa, önerilen emisyon kesintilerinin AB'nin 2050'den çok önce 'gerçek sıfır emisyona' ulaşma yönündeki tarihi yükümlülüğünü karşılamadığını söylüyor.
“Fosil yakıtların sonunun gelmesi gereken karanlık bir delik var. Avrupa, fosil yakıt bağımlılığı için 2050'den çok önce bir son kullanma tarihi tanımlamalı ve fosil yakıt endüstrisini CCS (karbon yakalama storgae) gibi tehlikeli boşluklarla ve kaçamaklarla memnun etmeye son vermeli.”