7. Türkiye Sermaye Piyasaları Kongresi ve 7. Dünya Yatırımcı Haftası Başladı
7. Türkiye Sermaye Piyasaları Kongresi ve Dünya Yatırımcı Haftası 'Cumhuriyetimizin İkinci Yüzyılında Güçlü Sermaye Piyasaları, Güçlü Türkiye' temasıyla 2 Ekim'de başladı. 7. Türkiye Sermaye Piyasaları Kongresi ve Dünya Yatırımcı Haftası 2-6 Ekim 2023 tarihleri arasında çevrim içi panellerle devam edecek.
7. Türkiye Sermaye Piyasaları Kongresi ve 7. Dünya Yatırımcı Haftası Başladı
Finans sektörünün en kapsayıcı meslek örgütü Türkiye Sermaye Piyasaları Birliği’nin (TSPB) her yıl düzenlediği Türkiye Sermaye Piyasaları Kongresi ve Dünya Yatırımcı Haftasının yedincisi, 2 Ekim’de TC Hazine ve Maliye Bakan Yardımcısı Osman Çelik, Sermaye Piyasası Kurulu Başkanı İbrahim Ömer Gönül, Borsa İstanbul A.Ş. Genel Müdürü Korkmaz Ergun ve Türkiye Sermaye Piyasası Birliği Yönetim Kurulu Başkanı İbrahim Öztop’un konuşmalarıyla başladı. 7. Türkiye Sermaye Piyasaları Kongresi ve Dünya Yatırımcı Haftası, 2-6 Ekim 2023 tarihleri arasında çevrim içi panellerle devam edecek.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’dan Kongre’ye yazılı mesaj
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Kongre’nin açılışına gönderdiği yazılı mesajında şunları söyledi:
“Türkiye Sermaye Piyasaları Birliği’nin kıymetli yöneticileri, Sermaye Piyasası Kurulumuzun değerli mensupları, saygıdeğer katılımcılar, sizleri en kalbi duygularımla, saygıyla, muhabbetle selamlıyorum. Bu yıl 7’ncisi düzenlenen Türkiye Sermaye Piyasaları Kongresi’ne nazik davetiniz için şükranlarımı sunuyorum. “Cumhuriyetimizin İkinci Yüzyılında Güçlü Sermaye Piyasaları; Güçlü Türkiye” ana temasıyla tertiplenen Kongre’nin ülkemiz, milletimiz, ekonomimiz ve tüm yatırımcılarımız için hayırlı olmasını diliyorum. Cumhuriyetimizin yüzüncü yılında daha güçlü, daha güvenli ve daha müreffeh bir Türkiye hedefiyle çıktığımız yolda durmadan, dinlenmeden yürüyoruz. Türkiye Yüzyılı’nın yol haritası mahiyetinde olan Orta Vadeli Programı, Eylül ayı başında kamuoyumuz ve iş dünyamızla paylaştık. Büyüme ve ticaretten fiyat istikrarına, finansal istikrardan beşerî sermaye ve istihdama, yeşil ve dijital dönüşümden afet yönetimine, kamu maliyesinden iş ve yatırım ortamına kadar tüm temel başlıklarda gerçekçi, uygulanabilir ve Türkiye’nin potansiyeliyle uyumlu hedefler belirledik. Milletimizin de desteğiyle bu hedefleri gerçekleştireceğimize inanıyoruz. 6 Şubat depremlerinin yol açtığı tahribatı ortadan kaldırırken, sağlıklı ve kaliteli bir ekonomik büyümeyle istihdamı artırmayı, enflasyonu yeniden tek haneye düşürerek, gelir dağılımını iyileştirmeyi amaçlıyoruz. Bu anlayışla bürokratik ve hukuki öngörülebilirliği daha da güçlendirerek, doğrudan yabancı yatırımları ülkemize çekmeyi planlıyoruz. Yine bu dönemde uzun süredir üzerinde çalıştığımız İstanbul Finans Merkezi projemizin de meyvelerini toplamaya başlayacağız. İstanbul Finans Merkezi’yle ülkemizi finans alanında da bir merkez haline getirmeyi istiyoruz. Son 21 yılda toplam 255 milyar dolar uluslararası yatırım çekmiş bir ülke olarak, önümüzdeki dönemde sermaye piyasalarımızın daha da derinleştirilmesine ve tabana yayılmasına özel önem ve öncelik vereceğiz. Otomatik Katılım Sistemine ek olarak ikincil bir emeklilik sisteminden halk arzların artırılmasına, Türk Lirası cinsi ürünlerin cazibesinin ve çeşitliliğinin artırılmasına kadar geniş bir yelpazede adımlar planladık. Seçkin isimlerin katılımıyla düzenlenen Türkiye Sermaye Piyasaları Kongresi’nin bizlere bu gayretlerimizde yol gösterici olacağına inanıyorum. Türkiye’ye güvenen, ülkemize yatırım yapan, Türk ekonomisinin aydınlık geleceğine itimat eden tüm yatırımcılara kapımızın da gönlümüzün de açık olduğunu tekrar ifade etmek istiyorum. Bu düşüncelerle Kongre’nin başarılı geçmesini diliyor, icrasında görev alanlara teşekkür ediyorum. Bütün katılımcılara sevgilerimi, saygılarımı sunuyorum.”
“ESG alanında önemli fırsatlar söz konusu”
Küresel finansal piyasalara entegre olmak için önemli olan Yeşil Finans alanında BDDK “Sürdürülebilir Bankacılık Strateji Planını”, SPK da “Sürdürülebilirlik Uyum Çerçevesi”nin yayımladığını söyleyen TC Hazine ve Maliye Bakan Yardımcısı Osman Çelik, Bakanlık olarak Yeşil Tahvil ve Yeşil Sukuk Rehberleriyle, Sürdürülebilir Finansman Çerçeve Dokümanını yayımladıklarını ve bu yıl 2,5 milyar dolarlık bir ihraç gerçekleştirdiklerini belirtti.
“Eylül ayında 3 bankamız (Vakıfbank 750 milyon dolar, Yapı Kredi 500 milyon dolar, TSKB 300 milyon dolar) uluslararası ESG piyasasından toplamda 1 milyar 550 milyon dolarlık ihraç gerçekleştirdi” bilgisini veren Osman Çelik, “Bu ihraçları 400 milyon dolarlık ihraç ile bir reel sektör firması (Arçelik) takip etti. Tüm dünyada sadece bu yılbaşından itibaren gerçekleştirilen ESG ihraçlarının yüzde 51’i şirketler, yüzde 28’i devletler, yüzde 21’i ise finansal kuruluşlar tarafından ihraç edilirken toplam hacim 444 milyar dolara ulaşmış durumda. Bu ihraçların yüzde 58’i yeşil, yüzde 27’si sürdürülebilir ve yüzde 15’i sosyal tahvil olarak gerçekleşmiştir. Dolayısıyla ESG alanında önemli fırsatlar söz konusu” diye konuştu.
“Sermaye piyasası hem arz hem talep tarafında güçlü büyümesini sürdürüyor”
Sermaye piyasasının son yıllarda önemli bir gelişim kaydederek hem arz hem de talep tarafında güçlü büyümesini sürdürdüğünü kaydeden Çelik, pay senedinden borçlanma araçlarına kadar sermaye piyasasındaki toplam bakiyeli yatırımcı sayısının 11 milyona yaklaştığını söyledi. Uzun yıllar 1 milyon bandında yatay seyreden pay piyasası yatırımcı sayısının, halka arzlardaki artış, borsanın getirisi, yatırım tercihlerinin değişmesi gibi etkenlerle 7,7 milyona ulaştığını vurgulayan Çelik, Borsa İstanbul BİST 100 endeksinde geçen ay tarihi seviyelerin görüldüğünü de hatırlattı.
“Borsa İstanbul’un piyasa değeri 2003’te 96,1 milyar TL’den, 2023 Temmuz’da 8,3 trilyon TL’ye ulaşmış durumda. Dolar cinsinden, 2003’te piyasa değeri 69 milyar dolar olan borsamız 4,5 kat (yüzde 347) artarak 2023 Temmuz’da 308,3 milyar dolara yükselmiştir” diye konuşan Çelik, şunları söyledi: “Borsanın dolar bazında piyasa değerinin milli gelire oranı ise 2003’teki yüzde 22’den, 2023 Temmuz’da yüzde 30,2’ye yükselmiştir. Gelişmiş ülkelerin piyasa kapitalizasyonunun milli gelire oranı yüzde 100’lerde iken ülkemizde yüzde 30,2 olması bir taraftan piyasamızın yeterince derinleşmediğine diğer yandan da önemli bir potansiyel ve fırsat taşıdığına işaret ediyor. Bu yıl 1,1 trilyon dolarlık bir ekonomik büyüklüğe erişmesi ve Orta Vadeli Program dönemi sonunda Dünya Bankası sınıflandırmasına göre yüksek gelirli gelişmiş ülkeler kategorisine yükselmesi öngörülen Türkiye’nin, sermaye piyasalarının gelişmesi konusunda önemli bir fırsat bulunmaktadır. Sermaye piyasalarımızın gelişimi yatırımlar için gerekli kaynak havuzunu büyütürken maliyetleri de düşürmekte. Bu nedenle sermaye piyasalarımızı daha ileri noktalara taşımak en önemli önceliklerdendir.”
“Girişim Sermayesi Pazarı oluşturuldu”
Şirketlerin alternatif finansman imkânlarına erişimleri için halka arzların büyük önem arz ettiğini belirten Çelik, bu alanda da çok olumlu gelişmelerin olduğunu ifade etti. 2023 başından itibaren firmaların birincil halka arzlarda 47 milyar TL’yi aşan tutarda bir kaynak sağladığına dikkat çeken Çelik, şöyle konuştu: “Bu halka arzlara uluslararası yatırım fonlarının da ilgi gösteriyor olması ayrıca memnuniyet verici. Halka arz süreçlerini desteklemek amacıyla henüz hazır olmayan ancak ilerleyen dönemlerde halka arz yapmak isteyen şirketler için “Girişim Sermayesi Pazarı” oluşturuldu. Bu pazarda işlem görmeye başlayacak şirketler büyüme için ihtiyaç duydukları finansmanı, sadece sermaye artırımı yoluyla nitelikli ve kurumsal yatırımcılara pay senedi ihraç ederek elde edebilecek ve bu pazardaki şirketlerimiz halka açık hale getirilerek Borsa İstanbul’da işlem görmeye başlayacak. Yurt içi tasarrufların artırılmasında önemli rolü olan Bireysel Emeklilik Sistemine (BES) getirilen kısmi ödeme imkânı ile vatandaşlara evlilik, konut alımı, doğal afet ve eğitim gibi durumlarda birikimin yüzde 50'sini, devlet katkısının ise yüzde 20-25'ini çekebilme olanağı sağlayarak tasarruflarına devam edebilmeleri imkanı sağlandı. Ayrıca, Otomatik Katılım Sisteminin (OKS) işverenlerin de katkısı ile ikinci basamak emeklilik sistemine dönüşeceği tamamlayıcı emeklilik sistemi kurulacaktır.”
“Finansal istikrar için finansal okuryazarlığın yaygınlaştırılması kritik öneme sahip”
Osman Çelik, finansal okuryazarlığa ilişkin de şunları söyledi: “Finansal sistemimizde tasarrufların artırılması, kaynak dağılımında etkinliğin sağlanması, sermaye piyasalarımızın geliştirilerek finansmana erişimin kolaylaştırılması ve finansal okuryazarlığın yaygınlaştırılması finansal istikrarımızın desteklenmesi için kritik öneme sahip.”
SPK’dan Finansal Okuryazarlık Portalı
Sermaye piyasalarının hızlı bir gelişme gösterdiği ve yatırımcı sayısının da ciddi anlamda arttığını belirten Gönül, finansal okuryazarlık seviyesinin artırılmasının daha da önemli hale geldiğini vurguladı. Finansal Okuryazarlık düzeyinin artırılması için ilk-orta-lise ve üniversite öğrencilerine yönelik eğitim seminerleri, resim ve kompozisyon yarışmaları düzenlediklerini kaydeden Gönül, “Ev hanımları ve kadın girişimciler için de Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı ile bir protokol çalışması yapmaktayız. Finansal Okuryazarlık adına çok önemli bir projeyi de bu ay içinde hayata geçireceğiz. Kurulumuz liderliğinde Sermaye Piyasası Lisanslama Sicil ve Eğitim Kuruluşu tarafından bireylerin finansal okuryazarlık seviyesinin artırılmasına yönelik Finansal Okuryazarlık Portalı’nın açılışını yapacağız” dedi.
“İstanbul Finans Merkezi ile bölgesel ve küresel bir merkez olacağız”
İstanbul Finans Merkezi’nin önemine değinen Gönül, “Piyasalarımızdaki nitel ve nicel gelişmeler, teknolojik gelişmelerin yakın takibi, İstanbul Finans Merkezi’nin bölgesel/küresel bir merkez olmaya ne kadar yakın olduğunu göstermektedir. İstanbul Finans Merkezi; ülkemizin finansal hizmet ihracatının artmasına, rekabetçi bir finansal ekosistemin oluşmasına, uluslararası finans sistemi entegrasyonuna, finansal piyasaların derinleşmesine ve katılım finans ekosisteminin gelişmesine önemli katkı sağlayacaktır. Millî Eğitim Bakanlığı ile yapılan iş birliğiyle İstanbul Finans Merkezi’nde “Sermaye Piyasası ve Finans Mesleki Anadolu Lisesi” açmayı hedefliyoruz. Böylece sektöre genç yaştan itibaren nitelikli insan kaynağı yetiştirmeyi ve istihdam etmeyi amaçlıyoruz. Bundan bağımsız olarak “İFM Finans Akademisi” projesini İFM Yönetimi ve paydaşlarla hayata geçirerek, üniversite mezunlarına ve sektör profesyonellerine eğitim ve sertifika programları yapmak da hedeflerimiz arasındadır” diye konuştu.
“Sürdürülebilir alanında ve katılım finansı alanında 64 fon kuruldu”
“Piyasalar büyürken, Borsa İstanbul olarak, sunduğumuz finansal hizmet ve ürünlerimizi artırmaya devam ediyoruz” diye konuşan Ergun, sözlerine şöyle devam etti: “Sürdürebilirlik alanında ve katılım finansı alanında hesapladığımız endekslerin sayılarını ve çeşitliliğini arttırıyoruz. Böylece bu endekslere dayalı 64 adet fon kurulmasına imkân sağlamış olduk. Hesapladığımız tüm endekslerin IOSCO kriterlerine uyumu için çalışmalarımızı bitirdik ve ESMA’ya başvuru hazırlıklarımızı tamamladık. Diğer yandan, yabancı yatırımcılar ile kurumsal iletişimi güçlendirmek için önemli adımlar atmaya devam ediyoruz. Bu kapsamda, bir taraftan birebir görüşmeler yaparkan, diğer taraftan ISLA ve ICMA gibi kurumsal yapılar dâhilinde görüşmeler yapıyoruz. Abu Dabi, Dubai ve Nasdaq gibi borsalar üzerinden teknoloji ihracatımızı ve ticari ilişkilerimizi geliştirerek, yabancı yatırımcılar ile kurumsal iletişimimizi güçlendiriyoruz. Ayrıca, Dünya Borsalar Federasyonunun yönetim kurulunda yönetim kurulu üyesi olarak ve tüm alt çalışma komitelerinde aktif görev alarak, ayrıca İslam İşbirliği Teşkilatı Borsalar Forumunun genel sekretaryasını yürüterek çalışmalarımızı sürdürüyoruz.”