Pet şişe makineye atılıyor, para cep uygulamasına geliyor
Türkiye Sıfır Atık Projesi'nin bir adımı olarak 'Depozito Yönetim Sistemi'ne geçiyor. Sistem tamamen devreyi girdiğinde boş pet şişe çöp yerine makineye atılacak, depozitonun parası, cep telefonu uygulamasına gelecek.
Tek kullanımlık ambalajlar hem ekonomik kayıplara neden oluyor hem de çevreyi kirletiyor. Türkiye Sıfır Atık Projesi’nin bir adımı olarak Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, Türkiye Çevre Ajansı (TÜÇA) tarafından başlatılan ‘Depozito Yönetim Sistemi’ ile yakın gelecekte meşrubat ambalajları depozitolu olacak, çevre ve ekonomi korunacak.
Su, meşrubat, gazlı içecekler ya da düşük alkollü içecekler, genel olarak cam, pet ya da alüminyum ambalajlarda tüketiciye sunuluyor. Türkiye’de daha önce depozito ile ilgili düzenlemeler yapılmış olmasına rağmen, firmalar genellikle bu ürünlerde depozito uygulaması yapmıyor. Yani kullanılan cam, metal ya da pet şişeler ya çöpe atılıyor ya da geri dönüşüm kutularında toplanarak ayrılıştırılıyor ve yeniden üretime kazandırılıyor. Geri dönüşüme kazandırma henüz istenilen seviyelerde olmasa da bu yüksek maliyeti düşürmek için çabalar sürüyor. Çevre kirliliğine de yol açan ve doğada yüzlerce yıl yok olmadan kalan meşrubat şişe ve kutuları için çözüm ise 2024 yılında geliyor.
Önce barkodlanacak sonra toplanacak
Bu amaçla TÜÇA tarafından ‘Depozito Yönetim Sistemi’ hazırlandı. Sistem, basitçe belirli bir depozito bedeli alınarak piyasaya sürülen ürünlerin kullanılması sonrasında, depozito bedelinin geri ödenerek ürün ambalajının toplanmasını içeriyor. Çalışmalara 1 Ocak 2022’de başlanmıştı. 2022 yılında sistemin en önemli ayağı olan ürünlere Depozito Yönetim Sistemi’ne uygun etiketleme yapılması (barkod) ve makinelerin hazırlanması aşamasına geçildi. Buna ek olarak mobil cihazlara yüklemek üzere bir aplikasyon hazırlandı. Pilot uygulama ise Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ile Kızılcahamam’da başlatıldı. Pilot uygulamada, pet, cam ya da alüminyum meşrubat ve su şişeleri makinelere atılarak elde edilen puanla anlaşmalı marketten alışveriş yapılabiliyor ya da kaplıcalardan yararlanılabiliyor.