Mutlu insanlar mı sebze yer yoksa sebze yemek mi mutlu eder? Hangi sebze ve meyveleri tüketmek daha etkili?

Son yıllarda yapılan araştırmalar, sebze ve meyve tüketmenin sadece fiziksel sağlığı değil zihinsel sağlığı da iyileştirebileceğini ortaya koydu. Günlük beslenmeye bir porsiyon meyve veya sebze eklemek bile ruh halinizi iyileştiriyor ve mutlu olmanızı sağlıyor. Peki sebze ve meyveler nasıl oluyor da zihinsel sağlığımızı iyileştiriyor? Hangi sebze ve meyveler ne sıklıkla tüketilmeli?

Sebze ve meyveler sağlıklı bir diyetin olmazsa olmazları ancak yararları sadece fiziksel sağlıkla sınırlı değil. Yapılan yeni araştırmalar, meyve ve sebze tüketiminin artırılmasının zihinsel sağlığı da iyileştirebileceğini ortaya koydu.

Konuyla ilgili araştırmalardan biri Yeni Zelanda’da bulunan Otago Üniversitesi'nde yapıldı. Psikoloji bölümü uzmanları tarafından yürütülen çalışmaya 18 ile 25 yaşları arasında 170 genç dahil edildi. Gençler iki hafta süresince iki gruba ayrıldı. İlk grup normal beslenmelerine devam ederken diğer gruba her gün ilaveten iki porsiyon sebze ve meyve verildi. 

Katılımcılar çalışmanın başından sonuna kadar motivasyon, canlılık, depresyon ve kaygı düzeyleri gibi mental sağlık kriterleri açısından değerlendirildi. Araştırma sonucunda sebze ve meyve tüketen gruptaki öğrencilerin motivasyonlarının ve yaşam enerjilerinin arttığı belirlendi. 

Bir başka çalışma Avustralya'da 4 binden fazla kadın katılımcı üzerinde yapıldı. Günde en az beş porsiyon sebze tüketenlerin, en fazla bir porsiyon tüketenlere kıyasla 15 yıllık bir süre içinde depresyona yakalanma riskinin yüzde 20 daha düşük olduğu ortaya çıktı. 

Birleşik Krallık'ta yapılan çalışmada ise günlük meyve ve sebze tüketimini sadece bir porsiyon artırmanın, sekiz gün boyunca 10 dakikalık yürüyüşle elde edilecek motivasyon ile aynı tahmini artışı sağladığı bulundu.

ABD’de Indiana Üniversitesi Bloomington'da beslenme biyoloğu olan Angela De Leon ve meslektaşlarının yaptığı araştırmada da 'Mutlu insanlar mı sebze yer yoksa sebzeler mi insanları mutlu eder?' sorusuna yanıt arandı.

Çalışmada ilk önce 75 kişi rastgele iki gruba ayırıldı. İlk grup normal diyetlerine devam etti. İkinci grup ise kendi seçtikleri diğer ürünlerin yanı sıra havuç, kabak, dolmalık biber ve lahana gibi sebzeleri haftalık beslenmelerine ilave etti.

Sekiz hafta sonra, sebze tüketen gruptaki kişilerin eskisinden çok daha mutlu hissettikleri ve kontrol grubu üyelerinden daha mutlu oldukları bildirildi.

Son olarak İngiltere’de yürütülen araştırmada daha fazla meyve tüketimi; rahatlama, güven ve enerji duygularıyla ilişkilendirildi.

‘MEYVE VE SEBZE TÜKETİMİ İLE ZİHİNSEL SAĞLIK ARASINDAKİ BAĞLANTILAR ÇOK KESİN BİR ŞEKİLDE ORTAYA KONDU’

Washington Post’a açıklamalarda bulunan Massachusetts General Hospital beslenme uzmanı Uma Naidoo, “Yüksek düzeyde sebze ve meyve tüketiminin ruh sağlığına, özellikle de kaygıya yardımcı olduğuna dair kanıtlar kesinlikle artıyor” dedi.

Naidoo, “Yapılan araştırmalarda meyve ve sebze tüketimi ile zihinsel sağlık arasındaki bağlantılar çok kesin bir şekilde ortaya kondu. Bitkisel gıdalarla beslenmeleri, vejetaryenlerin ve veganların daha az depresyona girme eğiliminde olmasının nedeni olabilir. Vejetaryenler ve veganlarda ruh sağlığının daha kötü olduğunu gösteren araştırmalar da var elbette ama bunların bazılarının et endüstrisi tarafından finanse edildiğini unutmamak gerek” ifadelerini kullandı.

Naidoo, araştırmalarda çok fazla şeker tüketiminin gergin, panik veya umutsuz hissetme olasılığını artırdığının görüldüğünü de söyledi.
 

NASIL OLUYOR DA SEBZE VE MEYVELER ZİHİNSEL SAĞLIĞA VE MUTLULUĞA İYİ GELİYOR?

Konuyla ilgili görüşlerine başvurduğum Beslenme ve Diyet Uzmanı Fatma Turanlı, “Meyve ve sebzeler içerdikleri vitamin, mineral, lif ve diğer bileşenlerin besleyici ve sağlığı koruyucu etkileri nedeniyle beslenmede ve zihinsel sağlıkta çok önemli rol oynuyor” dedi ve ekledi:

“Türüne göre değişmekle birlikte sebzelerin ortalama yüzde 90-95'i su, yüzde 1-3'ü azotlu maddeler, yüzde 3-7'si karbonhidratlar, yüzde 1-2'si mineral maddelerden oluşur. Ayrıca sağlık üzerindeki faydaları saymakla bitmeyen antioksidanlar, A-C vitamini ve betakarotenleri de barındırırlar. Sebzelerin vücutta sindirimi ile elde edilen birçok biyoaktif molekül serbest radikalleri temizleyerek veya hasarlı molekülleri onararak ya da uzaklaştırarak antioksidan aktivite gösterir. Meyve ve sebzelerde bulunan antioksidan biyoaktif moleküller genellikle suda çözünen vitaminler, karotenoidler ve fenolik bileşiklerdir. Bu bileşikler doğal olarak zihinsel sağlığa pozitif etki yapar ve mutluluk getirir.”

‘HORMONAL OLARAK İYİ HİSSETMEMİZİ SAĞLAYAN VİTAMİNLER EN ÇOK SEBZE VE MEYVELERDE BULUNUYOR’