Mobbing belirtileri: Daha fazla farkındalıkla iş yeri zorbalığına son verin
Mobbing belirtileri hakkında ne kadarını biliyorsunuz? Pek çok insan zorbalığın sadece okul yıllarına mahsus olduğunu ve okul döneminin bitmesiyle birlikte sona ereceğini varsayar. Ama bu, her zaman böyle değildir. İş hayatında da her gün yüzlerce insan –mesleği ne olursa olsun– bir zorbalık türü olan mobbinge maruz kalıyor.
İş yerinde psikolojik taciz: Mobbing nedir?
Mobbing,aynı çalışma ortamını paylaşan kişilerin, bir iş arkadaşlarını diğer çalışanlarla benzer hale getirmek veya işi bırakmasını sağlamak umuduyla zorbalık yapmalarıdır. Bu kelime, geçmişte hayvanların yırtıcı davranışlarını tanımlamak için kullanılıyordu. Ancak günümüzde bir iş arkadaşını hedef alarak küçük düşüren,psikolojik tacizde bulunan bir grubu tanımlıyor. Zorbalıktan ayrılan yönü ise, üst ve alt düzey çalışanları eşit şekilde etkiliyor olması.
Mobbing türleri
İş yerinde mobbingi fiziksel, sözlü ve sosyal mobbing olarak üç ana başlık altında inceleyebiliriz.
Fiziksel mobbing: Fiziksel mobbing, örneğin otoparkta itilip kakılmak anlamına gelebilir veya mülkünüzün saygısızca taşınması ve tahrip edilmesi anlamına gelebilir. Bezdirme şeklinde olabilir veya cinsel tacizi içerebilir.
Sözlü mobbing: Sözlü mobbing, diğer herhangi bir ortamdaki sözlü tacize benzeyebilir. Doğrudan size veya sizin hakkınızda yapılan incitici, kötü niyetli veya manipülatif yorumları içerebilir. Örneğin iş yeri dedikodusu, sözlü mobbing olarak kabul edilebilir.
Sosyal mobbing: İnsanların sizinle ilgili algısını değiştirmeyi içeren siber zorbalık, izolasyon, görmezden gelme, dalga geçme veya diğer mobbing teknikleri sosyal mobbing olarak kabul edilebilir. Bu mobbing türü sizi grup oturumlarının dışında bırakmak, grup öğle yemeğine davet etmemek, yeni çalışanları sizden uzak durmaları konusunda uyarmak gibi eylemleri içerebilir.
Mobbing belirtileri: Mobbinge uğradığınızı nasıl anlarsınız?
İş yerinde mobbinge uğradığınızdan şüpheleniyorsanız mobbing belirtilerive süreç hakkında daha fazlasını öğrenmek faydalı olabilir. Mobbingin aşamalarını şu şekilde sıralayabiliriz:
1. Anlaşmazlık:Mobbingin ilk aşaması anlaşmazlıktır. Mobbing, genellikle iş yerinde zorbalığın hedefine yönelik bir anlaşmazlık veya başka bir eleştiri biçimine (soruşturma, azarlama, uyarı gibi) yol açar. Bu, hedefin hazırlıksız yakalanmasını sağlar ve görünüşte zorbalığa geçerlilik verir. Örneğin bu bir çalışanın işe bir kez geç gelmesinin ardından sürekli geç kaldığını iddia etmek gibi bir başlangıç olabilir.
2. Öfke ve saldırganlık:İkinci aşamada mobbing saldırganlığı, daha açık hale gelir. İtibarı, işi ve maaşı tehlikede olabileceği için hedef, kendisine yapılana öfkeyle yanıt verebilir. Bununla birlikte, öfkeyle karşılık vermek, çalışanı “iş için uygun değilmiş” gibi gösterdiği için bu durum mobbing yapan kişilerin tam da arzu ettiği şeydir. Mobbing manipülatiftir ve amacı, hedefi mümkün olduğu kadar gözden düşürmektir.
3. Pazarlık:Pazarlık aşamasında mobbing faili, yönetim ekibini işin içine katmaya başlar. Çoğu zaman, yönetim mobbing çetesinin uydurduğu yalanlara ikna olur. Bu aşamada, hedefin uğradığı mobbing muhtemelen ona “yanlış anlaşılmış ve yalnız” hissettirmiştir; ancak yönetime başvurmak her zaman olumlu sonuçlar doğurmaz; hatta durumu daha da kötüleştirebilir. Yöneticiler ve diğer iş arkadaşları buna katılıyor gibi göründüğü için çalışan bu aşamada, gördüğü kötü muameleyi hak ettiğine inanır.
4. Depresyon :Mobbinge maruz kalan kişiler, depresyon belirtileri yaşayabilir. Bu belirtiler bazıları için işte geçirdikleri süre boyunca ortaya çıkar; bazıları bu semptomları ancak işten ayrıldıktan sonra yaşarlar. İşten ayrıldıktan sonra, bazı kurbanlar uğradıkları zorbalığın haklı olup olmadığını merak etmeye başlar. Mobbingin diğer yansımaları arasında konsantrasyon güçlüğü, uyku ve iştah değişiklikleri, üzüntü, düşük enerji, intihar düşünceleri gibi olumsuzluklar yer alır. *Eğer bu duygu ve düşüncelere sahip olduğunuzu düşünüyorsanız zaman kaybetmeden bir ruh sağlığı uzmanına başvurun.
İş yerinde yaşanan mobbing, içinden çıkılması zor bir döngü yaratabilir. Zorbalığın hedefi olan kişi, iş yerinde daha az üretken hale gelebilir. Etkiler iş yerinin de ötesine geçerek kişinin daha geniş sosyal veya profesyonel ağına yayılıyorsa, zayıflatıcı olabilir. Mobbinge uğrayanlar arasında depresyon dışında, stres bozuklukları ve psikosomatik hastalıklar da görülebilmektedir. Bu nedenle mobbing belirtileri, kesinlikle göz ardı edilmemelidir.
5. Kabul :Mobbingin kabul aşamasında durum şu ya da bu şekilde çözülme eğilimindedir. Mobbing azalabilir, insan kaynakları duruma müdahale edebilir veya çalışan işten ayrılabilir ya da kovulabilir. Zorbalığın hedefi olmaya eşlik eden adaletsizlik duygusundan kurtulmak genellikle zordur, bu nedenle kabullenme yolu uzun ve zorlu olabilir. Bununla birlikte, kişi kalabalıktan uzaklaşmaya çalıştığında genellikle daha hızlı kabul edilir. İş yerinde maruz kalınan mobbing de tıpkı diğer travma şekilleri kadar iyileşme gerektirir. Bu yüzden bu duruma, depresyon ve anksiyete gibi diğer zihinsel sağlık sorunlarıyla aynı derecede bir öz bakım ile yaklaşılmalıdır.