Herkes için Psikolojik İlk Yardım Rehberi | #3 Özel Yardıma Gereksinimi Olan Kişilere Nasıl Yardım Edebilirsiniz?

Herkes için Psikolojik İlk Yardım Rehberi | #3 Özel Yardıma Gereksinimi Olan Kişilere Nasıl Yardım Edebilirsiniz?

Özel yardıma gereksinimi olan kişiler afet zamanlarında daha zor fizyolojik ve psikolojik  etkilere maruz kalabilirler. Ancak incinebilir kişilerin de tüm insanlar gibi travmalarla baş etme kaynaklarının olduğunu unutmamız lazım. Bu anlamda incinebilir kişilerin kendi baş etme kaynaklarını ve stratejilerini kullanmalarına yardım ederek hareket etmeliyiz. Bu kişiler genelde çocuklar ve ergenler, sağlık sorunları olan ve engelli kişiler, ayrımcılık ya da şiddete maruz kalma riski yüksek olan kişilerdir.


BEBEK, ÇOCUK VE ERGENLER

Kriz ortamında ailelerinden ayrılan çocuklar kendilerini bilmedikleri bir yerde ya da tanımadıkları insanların arasında bulabilirler. En önce yapılması gereken, ailelerinden ayrılmış çocukları ve ergenleri yeniden aileleriyle bir araya getirmektir. Ancak bunu asla tek başınıza yapmaya çalışmamalısınız. Bunun yerine hemen çocuğu kayıt altına alabilecek ve bakımını üstleneceğinden emin olduğunuz güvenilir bir çocuk koruma kurumu ile bağlantı kurmayı denemelisiniz.

Küçük çocukların, ne yaşandığı ile ilgili sorularına korkutucu ayrıntılara girmeden basit cevaplar vermeli, mümkünse oyun oynama ve rahatlama imkânı sağlamalısınız. Kimi çocukların parmak emme ve alt ıslatma gibi erken yaş davranışları gösterebileceğini de aklınızdan çıkarmamalısınız.

Daha büyük çocuklar ve ergenler için ise ne olduğuna dair gerçek bilgileri paylaşabilir ve güncel durumu anlatabilirsiniz. Öte yandan üzülmelerine izin verebilir ve güçlü olmaları konusunda ısrarcı olmamalısınız. Düşünce ve korkularını yargılamadan sadece yanlarında olduğunuzu bilmelerini sağlamalısınız. 
Unutmayın ki krizin neden olduğu kaotik ortamda yetişkinler çoğunlukla yoğundur ve çocukların ne yaptıklarını, ne gördüklerini veya duyduklarını takip edemeyebilirler. Bu nedenle çocukları üzücü görüntü veya hikâyelerden korumaya çalışın.

YAŞLILAR, SAĞLIK SORUNLARI VEYA FİZİKSEL YA DA ZİHİNSEL ENGELİ OLANLAR

Kronik yani uzun süreli sağlık problemi yaşayan insanlar, fiziksel veya zihinsel engelliler (ciddi ruhsal bozukluklar da dahil) ve yaşlılar özel yardıma ihtiyaç duyabilir. Bu yardım güvenli bir yer bulmayı, temel desteğe ve sağlık hizmetlerine ulaştırmayı veya kendilerine bakmalarına yardımı içerebilir. Araştırmalara göre deprem gibi felaketlerden kurtulan yaşlılar özel bir ilgiye ihtiyaç duymalarına rağmen yardım istemekten çekinmeye ve acılarıyla başbaşa kalmaya meyilli.

■  Güvenli bir yer bulmalarına yardım edin.

■  Yeme, içme, temiz su bulma, kendilerine bakabilme ya da yardım ekibi tarafından verilen malzemelerle barınak inşa etme gibi temel ihtiyaçlarını karşılamalarına yardım edin.

■  İnsanlara herhangi bir sağlık problemleri ya da düzenli olarak kullandıkları bir ilaç olup olmadığını sorun. İlaçlarını almalarına veya tıbbi hizmetlere erişmelerine yardım edin.

■  Yardım ettiğiniz kişinin yanında kalın veya gitmeniz gerekiyorsa onlara yardım etmesi için birini bulun. Uzun süreli yardım için kişinin bir kurumla irtibata geçmesini sağlayın.

■  Onlara mevcut herhangi bir servise nasıl ulaşacakları konusunda bilgi verin.

AYRIMCILIĞA VEYA ŞİDDETE MARUZ KALMA RİSKİ OLANLAR

Ayrımcılık veya şiddete maruz kalma riski olan kişiler arasında kadınlar, belirli etnik veya dini gruplardan olanlar yardım, hizmet ve yönlendirme işlemleri sırasında karar hakkı verilmemiş olabilir, cinsel şiddet de dahil, şiddete hedef olmuş olabilir ya da temel hizmetlerden mahrum bırakılmış olabilirler. Güvende olmaları için özel korumaya ve temel ihtiyaçlarının karşılanması ve mevcut hizmetlere erişimleri için ek yardıma ihtiyaç duyabilirler. Bu kişilerin farkında olun ve onlara yardımcı olmak için şunları yapın:

■  Barınmaları için güvenli bir yer bulmalarına yardım edin.

■  Sevdikleri ve güvendikleri kişilerle bir araya gelmelerine yardımcı olun.

■  Mevcut hizmetler ve gerektiği zaman doğrudan bu hizmetlere ulaşma konularında bilgi verin.