Evli olmayan ya da flört etmekle ilgilenmeyen iki insanın işbirliği: İşyeri eşi

İşyeri eşi, profesyonel ortamda destek ve dostluk için genellikle birbirine güvenen, özellikle yakın olan iş arkadaşlarını ifade etmek için kullanılıyor. Öyle ki işyeri eşi (work wife/work husband) Amerikan ofislerinde oldukça yaygın kullanılan bir terim haline geldi. Ancak profesyonel hayattaki bir iş arkadaşını özel hayattaki eşe benzettiğinden işyeri eşi son derece tartışmalı bir söylem.

2015 yılında iletişim araştırmacıları M. Chad McBride ve Karla Mason Bergen işyeri eşi ilişkisini ‘‘yakın bir duygusal bağ, yüksek düzeyde destek, karşılıklı güven, dürüstlük, sadakat ve saygı ile karakterize edilen bir iş arkadaşıyla özel, platonik bir ilişki’’ olarak tanımladı. Diğer akademisyenler ise bu bağın aslında arkadaşlık ile romantizm arasında bir yerde olduğunu savunuyor.

Alabama Üniversitesi İşletme Fakültesi'nde bu olguyu inceleyen Profesör Marilyn Whitman'a göre, işyeri eşlerini benzersiz kılan şeyin tam olarak ne olduğunu ifade etmek zor olsa da işyeri eşine sahip olan bireyler tek eşli oldukları konusunda ısrarcı. Bu noktada insanların bu bağı tanımlamak için kullandığı dili açıklamak, ilişkinin doğasından bile daha zor: Evli olmayan ya da flört etmekle ilgilenmeyen iki insan neden birbirlerinin eşi olsun ki?

İşyeri eşi teriminin yarattığı ikilem

Evlilik dili sezgisel olarak mantıklı. Sonuçta işyeri eşleri, gerçek evlilikleri de karakterize etme eğiliminde olan bir tür uyumluluk, kalıcılık ve dayanışma içeriyor. Elbette bu özelliklerin çoğu iyi arkadaşlıklar için de geçerli. Ancak insanlar arkadaş kelimesini duyduğunda, akla bu yoğunluk gelmiyor. Facebook çağında arkadaşlık kelimesinin içi boşaltıldı. Eskiden iki kişi arasındaki gerçek bir bağı ifade eden arkadaşlık artık çoğunlukla ‘‘tanıdık’’ anlamına geliyor. (Neyse ki güzel Türkçemizde dostluk diye bir alternatif kelime var)

Öte yandan, iş arkadaşı yerine işyeri eşi söylemini kullanmak sadece bir noktaya kadar işe yarıyor. Çünkü karı ve koca sıfatları güvenilir bir şekilde yakınlık ve tekilliği çağrıştırsa da aynı zamanda cinsellik ve romantizmi de ima ediyor.

Farklı kuşakların işyeri eşi kavramına yaklaşımı

Yapılan bir ankete göre Z kuşağı ve Y kuşağı işyeri eşleri konusunda çatışıyor. Mart ayında Newsweek için Redfield & Wilton Strategies tarafından yapılan bir anket, Y kuşağının yarısından fazlasının bu tür ilişkileri onaylamadığını ortaya koyuyor. ABD'li bin 500 yetişkinle yapılan bu ankette, 25-34 yaş arası olarak kategorize edilen Y kuşağının yüzde 57'si bir işyeri eşine sahip olmanın ‘‘kabul edilemez’’ olduğunu düşünüyor.