Borsa İstanbul'da takip edilecek 21 "yeşil hisse"

Borsa İstanbul'da yüzde 100 yenilenebilir enerji alanında faaliyet gösteren veya portföyünün bir bölümü temiz enerji üretiminden oluşan 21 şirket işlem görüyor. Küresel enerji dönüşümü, küresel ısınma, iklim krizi ve karbon salımı gibi konular yeşil hisseleri uzun vadede cazip hale getiriyor

Son dönemde öne çıkan yeşil hisse kavramı, genellikle çevre dostu ve sürdürülebilir enerji, temiz teknoloji ve çevre alanında faaliyet gösteren şirketlerin hisse senetlerini ifade ediyor. Bu şirketler, yenilenebilir enerji, enerji verimliliği, atık yönetimi, su temizliği, geri dönüşüm gibi alanlarda faaliyet göstererek çevresel sürdürülebilirliği destekleyen iş modelleriyle öne çıkıyor.

Özellikle küresel enerji dönüşümünün en önemli ayağını fosil yakıtlardan yenilenebilir enerjiye geçiş oluşturuyor. Zira araştırmalara göre, karbon ayak izinin yani emisyonların yaklaşık yüzde 75’i fosil yakıtlara dayalı enerji üretiminden kaynaklanıyor. Bu sebeple 2053 yılı için öngörülen karbon nötr hedefi ve 1,5 derecelik küresel ısınma hedefine bağlı kalınması yüzde 100 yenilenebilir enerjiye geçişle mümkün.

Temiz enerji şirketleri ard arda halka açılıyor

Yenilenebilir enerji kaynakları içinde güneş enerjisi tüm dünyayla birlikte ülkemizde de hızlı bir büyüme gösteriyor. Lisanssız güneş enerjisi kurulumları, çatı GES’ler, YEKA ihaleleri ve YEKDEM teşvikleri güneş enerjisi sektörüne büyük ivme katıyor. Türkiye bugün itibarıyla güneş enerjisinde 10 bin MW rüzgar enerjisinde ise 12 bin MW’yi geçmiş durumda.

Güneş enerjisine ilgi sektörde panel ve invertör üreticilerini, anahtar teslim kurulum yapan mühendislik şirketleri olan EPC firmalarının sayısını da artırıyor. Türkiye’de 37 civarında solar paneli üreticisi yerli firma faaliyet gösteriyor.

Son dönemde halka açılan birçok güneş ve rüzgar enerjisi şirketi oldu. Antalya merkezli solar paneli üreticisi CW Enerji, Smart Enerji, atık yönetim şirketi Biotrend ve Doğan Holding şirketi Galata Wind’i bunlar arasında sayabiliriz.

Uzun vadede özellikle yenilenebilir enerji hisselerinde pozisyon almanın doğru bir strateji olduğunu savunan uzmanlara göre, iklim değişiklikleri, karbon salımı, yenilenebilir enerjiyi gittikçe daha önemli hale getirecek. Ayrıca enerji dönüşümü için devrim niteliğinde olan enerji depolama faaliyeti için birçok şirketin EPDK’dan ön lisans alması yeşil hisseleri uzun vadede önemli hale getiriyor.

Borsa İstanbul’daki yeşil enerji şirketleri

Yeşil Haber olarak Borsa İstanbul’da işlem gören yüzde 100 yenilenebilir enerji alanında faaliyet gösteren veya portföyünün önemli bölümü temiz enerji üretiminden oluşan şirketleri yatırımcılar için analiz ettik;

Akenerji (AKENR)

Akkök Holding ve Çek enerji şirketi ČEZ ortaklığı olan Akenerji, 2005 yılından itibaren yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı üretim yatırımlarına ağırlık verdi. Kademeli olarak devreye aldığı rüzgar ve hidroelektrik santralleri ile toplamda 320 MW yenilenebilir enerji kurulu gücüne sahip. Yatırım aşamasında olan ve tamamlandığında yılda ortalama 560 GWh elektrik üretmesi beklenen Kemah HES ile Akenerji, yenilenebilir portföyünü güçlendirecek.

Akfen Yenilenebilir (AKFYE)

Akfen Holding tarafından 2007 yılında kurulan yüzde 100 yenilenebilir eneji üretim şirketi. Akfen Yenilenebilir Enerji’nin Türkiye’nin 18 ilinde tamamı yenilenebilir kaynaklardan oluşan ve kaynak bazında dengeli yaklaşık 700 MW gücündeki hidroelektrik, rüzgar enerjisi ve güneş enerjisi üretim portföyü bulunuyor. Şirket ayrıca EPDK’dan 140 MW enerji depolama için ön lisansı da aldı.

Aksa Enerji (AKSEN)

Aksa Enerji Kazancı Holding bünyesinde yer alan ve Türkiye’nin en büyük halka açık serbest elektrik üreticisi konumunda. Aksa Enerji’nin yüzde 100 bağlı ortaklığı olan Aksa Yenilenebilir Üretim A.Ş. ise EPDK’dan toplam 341 MW kurulu gücünde depolamalı yenilenebilir enerjiye dayalı ön lisans aldı. Aksa Enerji “Sürdürülebilir Yüksek Büyüme” stratejisi doğrultusunda 2030 hedefleri kapsamında hem Türkiye hem de yurt dışında yenilenebilir enerji teknolojileri ve enerji dönüşümü odaklı projeleri yakından takip ettiğini açıkladı.

Aksu Enerji (AKSUE)

Aksu Enerji 21 Kasım 1985 yılında 30 kurucu ortak tarafından kuruldu. Borsaya açılan ilk Yap-İşlet-Devret modelli hidroelektrik santralidir. Şirketin tamamı halka açık olup sermaye payı yüzde 10’u geçen ortağı bulunmuyor.

Göltaş Enerji Elektrik Üretim A.Ş’ye yüzde 16,74 oranında iştirak sahibi olan Aksu Elektrik, bünyesinde 6 MW Gönen GES ve 104,3 MW kapasiteli Eşen I ve II hidroelektrik santralleri elektrik üretimi yapıyor.

Alfa Solar (ALFAS)

Alfa Solar, Kırıkkale Organize Sanayi Bölgesi’nde (OSB) fotovoltaik (PV) panel üretimi yapıyor. Üretimin tamamına yakını yurt içi satışlardan oluşup Afrika ülkelerine küçük bir ihracat sözkonusu.

Aydem Yenilenebilir (AYDEM)

Aydem Enerji’nin, yenilenebilir enerji üretimi alanında faaliyet gösteren şirketi Aydem Yenilenebilir Enerji Türkiye geneline yayılmış, 25 yenilenebilir enerji santraliyle 1.102 MW kurulu güce ulaşarak yıllık 4.089 GWh enerji üretiyor. Portföyünün tamamı hidroelektrik, rüzgar, hibrit ve jeotermal santrallerden oluşuyor.

Ayen Enerji (AYEN)

Aydıner İnşaat bünyesindeki Ayen Enerji’nin portföyünün tamamı rüzgar ve hidroelektrikten oluşuyor. Yaklaşık 130 MW rüzgar enerjisinin yanı sıra yurt içinde yaklaşık 169 MW hidroelektrik ve yurt dışında ise 3 santralde yaklaşık 150 MW hidroelektrik kurulu gücü bulunuyor.

Biotrend Enerji (BIOEN)

Doğanlar Holding iştiraki Biotrend Enerji bünyesinde, 11 entegre atık yönetimi ve biyokütle santrali (BES), 6 BES, 1 katı yakıt hazırlama ve 1 sera tesisi olmak toplam 19 tesis bulunuyor. Toplam 6 bölgede, 11 ilde, 19 tesiste çöpleri elektriğe dönüştürüyor. 2022 sonu itibarıyla, Biotrend Enerji’nin sahip olduğu ön lisans ve lisansların toplam gücü; 181,3 MWe, kurulu gücü ise 99,2 MWe seviyesine ulaştı. 

Consus Enerji (CONSE)

Global Yatırım Holding’in iştiraki olan Consus Enerji, yenilenebilir enerji alanında gerçekleştirdiği biyokütle ve güneş santralleri yatırımlarına ek olarak, dağıtık enerji tesislerini (kojenerasyon, trijenerasyon ve güneş) yap-işlet iş modeli ile hayata geçiriyor.

CW Enerji (CWENE)

Antalya merkezli CW Enerji 2010 yılında kurulan güneş paneli üreticisidir. Yıllık 1,8 GW güneş paneli üretim kapasitesine sahip. CW Enerji ayrıca, güneş enerji santrallerinin (GES) yatırım ve teknik danışmanlığı, projelendirme, sistem tasarımı, lisanslı ve lisanssız santral kurulumları, lisans alımı ve işletme, ayrıca lisanssız üretim yönetmeliğine uygun olarak projeler planlama, projelendirme, finans ve uygulama ile kurulum sonrası teknik bakım, onarım konularında da hizmet veriyor. Endüstriyel kurulumların yanı sıra evsel çatı kurulumlarında da çözümler sunuyor.

Enerjisa (ENJSA)

Sabancı Holding ve Alman E.ON şirketinin ortaklığı olan Enerjisa bünyesindeki Enerjisa Üretim Türkiye’nin öncü ve lider özel sektör üreticisi. Yaklaşık 3 bin 727 MW kurulu gücünün yüzde 43’ünü doğalgaz, yüzde 37’sini hidroelektrik, yüzde 12’sini yerli linyit, yüzde 8’ini rüzgar ve güneş santralleri oluşturuyor. Türkiye’nin toplam elektrik kurulu gücü içerisindeki payı yüzde 4, serbest piyasada aktif özel sektör oyuncuları arasındaki pazar payı ise yüzde 5.

Esenboğa Elektrik (ESEN)

Naturel Holding iştiraki olan Esenboğa Elektrik, endüstriyel ve konut tipi çatı GES uygulaması yapan bir EPC firması. Şirket 5 kW ila 50 MW aralığında, farklı üretim konseptlerinde mikro santraller tasarlayıp kuruyor.

Galata Wind (GWIND)

2012 yılından beri Doğan Holding iştiraki olarak faaliyetlerine devam eden Galata Wind, yüzde 100 yenilenebilir kaynaklı, çevreye duyarlı elektrik enerjisi üreterek, yıllık yaklaşık 400.000 ton karbon emisyon azaltımı sağlıyor. Sadece rüzgar enerjisine dayalı toplam 269 MW kurulu güce sahip.

Hun Yenilenebilir Enerji (HUNER)

Koray Holding bünyesindeki Hun Yenilenebilir Enerji’nin faaliyet konusunu, yurt içi ve yurt dışında elektrik üretim tesisi kurulması, inşaatının yapılması, işletmeye alınması, kiralanması, elektrik enerjisi üretimi, enerji ticaretinin yapılarak üretilen elektrik enerjisinin ve/veya kapasitesinin müşterilere satışı oluşturuyor. Şirket’in hali hazırda yurt içinde 8 adet, yurt dışında 1 adet olmak üzere toplam 9 adet bağlı ortaklığı bulunuyor.

Kartal Yenilenebilir Enerji (KARYE)

Koray Holding iştiraki olan şirketin faaliyet konusunu güneş enerjisi santrallerinden elektrik enerjisi üretimi ve üretilen            elektriğin dağıtım şirketlerine Yenilenebilir Enerji Kaynakları Destekleme Mekanizması (YEKDEM) kapsamında satışı oluşturuyor. Kartal Enerji, Manisa, Denizli, Aksaray ,Sivas, Ankara, Antalya ve Konya illerinde bulunan toplam 53.414.33 kWp kurulu güce sahip 52 adet lisanssız güneş enerjisi santrali ile YEKDEM kapsamında alım garantisi ve sabit fiyat ile elektrik üretimi ve satışı yapıyor.

Margün Enerji Üretim (MAGEN)

Naturel Holding iştiraki olan Margün Enerji 2014 yılında Türkiye’de yenilenebilir enerji sektöründe büyük bir yatırımcı olmak ve yurtdışında proje geliştirme, EPC ve İşletme&Bakım hizmetleri sunmak amacı ile kuruldu. Yurt içinde üretim yaptığı 118,03 MWp kurulu gücündeki güneş enerjisi santralinin yanı sıra Avrupa ülkelerinde proje geliştirme faaliyetlerine devam ediyor.

Naturel Yenilenebilir Enerji (NATEN)

Naturel Holding iştiraki olan Naturel Yenilenebilir Enerji, 2009 yılında Türkiye’de güneş enerjisi sektöründe yatırımcı ve EPC firması olarak kuruldu. Naturel Enerji, yurt içinde sahip olduğu 118.03 MWp  kapasiteli santralleri  ile  sektörde üretim tarafında yer alırken EPC faaliyetleri kapsamında Türkiye’nin çeşitli yerlerinde anahtar teslim kurumlarını gerçekleştirdi.

Pamel Yenilenebilir (PAMEL)

Pamukova Elektrik iştiraki olan Pamel Yenilenebilir Elektrik 2007’de kuruldu. Pamel Yenilenebilir Elektrik’in bünyesinde, Adıyaman’da yer alan 6,946 MW ve Erzurum’da yer alan 7,49 MW kurulu güce sahip 2 adet hidroelektrik santrali bulunuyor.  Ayrıca Pamel, 2021 yılında kurulan “Sun Yenilenebilir Enerji Üretim A.Ş.”nin yüzde 100 pay sahibi.

Smart Güneş Enerjisi (SMRTG)

2014 yılında İstanbul’da kurulan Smart Güneş Teknolojileri, Çin menşeili SUMEC Group işbirliğiyle Gebze, Kocaeli’deki üretim tesisinde arazi ve çatı güneş enerjisi santrallerinde kullanılmak üzere kristal silikon hücre bazlı yüksek verimli FV (fotovoltaik) güneş paneli üretiyor. Yıllık 1,700 W üretim kapasitesine sahip fabrikada Multi Busbar, PERC, Half-Cut Cell ve Bifacial gibi son teknoloji güneş panelleri üretiliyor.

Zedur Enerji (ZEDUR)

Zedur Enerji, Zekai Dursun tarafından grubun öz tüketim ihtiyacı için 2012 yılında kuruldu. Isparta’da 4 MW kurulu güce sahip HES’i alarak enerji sektörüne adım attı. Daha sonra grup bünyesinde güneş enerjisi yatırımlarını yönetmek amacıyla Dinar Elektrik Üretim A.Ş kuruldu. Dinar Elektrik Kocadere GES’i, Nif GES’ i ve Çenger GES’ i satın alarak grubun toplam kurulu gücünü 16,2 MW’ye çıkardı.

Zorlu Enerji (ZOREN)

Zorlu Holding iştiraki Zorlu Enerji bünyesinde yer alan Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.Ş, Türkiye’nin jeotermal enerji alanındaki toplam kurulu gücünün yüzde yirmisini tek başına karşılıyor. Yeni projeleriyle bu alandaki 305 MW’lık kurulu gücünü 500 MW’ın üzerine çıkarmayı hedefliyor.

Özelleştirme çalışmaları kapsamında portföyüne kattığı 7 hidroelektrik santralle elektrik üretimine devam eden Zorlu Enerji’nin üretim portföyünde Türkiye’nin en büyük rüzgar santrallerinden olan 135 MW’lık Gökçedağ Rüzgar Santrali de yer alıyor.

Güneş enerjisi alanında yeni nesil teknolojiler geliştiren First Solar’ın Doğu Avrupa, Avrasya ve Doğu Akdeniz bölgelerindeki 26 ülkede tek yetkili distribütörlüğünü üstlenen Zorlu Enerji, 2019 yılında SolarEdge, 2021 yılında Jinko Solar ve Enphase, 2022 yılında ise Solis firmalarının Türkiye distribütörlüğünü almasının yanı sıra ZES markası ile güneş modüllerini yurt içinde ürettiriyor.