Asgari ücrete ara zam maratonu başlıyor

Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan'ın geçen hafta 'Asgari Ücret Tespit Komisyonumuz çalışmalarına başlıyor' diyerek işaretini verdiği asgari ücrete ara zam pazarlığında ilk görüşme yarın gerçekleşecek. İşveren kesimi zam oranının 6 aylık enflasyona göre belirlenmesini isterken, genel beklenti yüzde 30-40 arasında bir zam.

GEÇEN YIL DEVREYE ALINMIŞTI 

Asgari ücret, yasal olarak sigortalı bir işçiye ödenebilecek en düşük tutarı temsil ediyor. Yaklaşık 8 milyon çalışanı dolaylı olarak da 85 milyonu yakından ilgilendiren asgari ücrete 2022 yılına kadar yılda bir zam yapılıyordu. Geçen yıl enflasyondaki artış dikkate alınarak ilk kez ara zam gündeme geldi. Ocak 2022’de 2 bin 825 liradan yüzde 50 zamla 4 bin 253 liraya çıkarılan asgari ücret, Temmuz 2022’de de yüzde 30’luk artışla net 5 bin 500 lira olmuştu.

BAYRAM ÖNCESİ AÇIKLANABİLİR 

1 Ocak 2023’ten itibaren de asgari ücrete yüzde 54.5 zam yapılmış ve yeni asgari ücret 8 bin 506 liraya çıkmıştı. Şimdi temmuz ayından geçerli olacak asgari ücreti belirlemek için yeni süreç başlıyor. Asgari Ücret Tespit Komisyonu, asgari ücrete yapılacak ara zam oranını görüşmek üzere 13 Haziran’da (yarın) toplanacak. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan’ın ev sahipliğindeki toplantıya, işçi kesimini temsilen Türk-İş, işveren kesimini temsilen TİSK heyeti katılacak. Yeni ücretin bayram öncesi açıklanması bekleniyor.

DÖRT TOPLANTIDA BELİRLENİYOR 

Asgari ücret, yasa gereği işçi, işveren ve hükümetten beşer temsilci olmak üzere 15 kişiden oluşan Asgari Ücret Tespit Komisyonu belirliyor. Komisyon, yeni asgari ücreti belirleme çalışmaları kapsamında dört kez toplanıyor. Bakanlıktaki ilk toplantının ardından komisyon, işçi, işveren ev sahipliğindeki toplantıların ardından son toplantısını tekrar bakanlıkta yapıyor. Şu anki asgari ücretin işverene toplam maliyeti, bir işçi için 11 bin 759 lira 40 kuruş. Bunun 10 bin 8 lirasını brüt asgari ücret, 1.551 lira 24 kuruşunu sosyal güvenlik primi, 200 lira 16 kuruşunu işveren işsizlik sigorta fonu oluşturuyor.

ENFLASYON ARTI REFAH PAYI 

Asgari ücrete enflasyonun üzerinde ek bir refah payının da eklenmesi bekleniyor. Çünkü dövizdeki artışın yılın ikinci yarısında enflasyona yukarı yönlü baskı oluşturacağı tahmin ediliyor. Dolayısıyla son 6 aylık enflasyonun baz alınması halinde verilecek zammın kısa sürede eriyebileceği hesaplanıyor. Şu anda 5 aylık enflasyon yüzde 15.26. İlk 6 aylık enflasyonun (TÜFE) ise yüzde 18-20 bandında olması öngörülüyor (TÜİK, ilk 6 aylık enflasyon rakamlarını 5 Temmuz’da açıklayacak). Buna yüzde 10-15 arası refah payının da elenmesiyle yeni zammın yüzde 30-40 aralığında olabileceği öngörülüyor. Öte yandan, eski Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin asgari ücretin yaklaşık 500 dolar olacağını dile getirmişti. Bunun da güncel kurla karşılığı yaklaşık 11 bin 500 lira civarında. Fakat asgari ücrette dolar hesabına iş dünyasından itiraz var.

‘500 DOLAR’ HESABINA İŞ DÜNYASINDAN İTİRAZ 

İstanbul Ticaret Odası (İTO) Başkanı Şekib Avdagiç, geçtiğimiz günlerde Türkiye’de asgari ücretin, Türk lirası bazlı belirlenmesi gerektiğini belirterek, “İş dünyamız, Türkiye sınırları içinde geçerli olacak bir ücreti, yabancı para birimi üzerinden belirlemeyi kesinlikle uygun görmemektedir. Asgari ücret artış oranına ilişkin beklentimiz, ilk 6 ayın TÜFE’si dikkate alınarak yapılması yönündedir. Böylece çalışanların enflasyon karşısında korunması gerçekleşmiş olacaktır” demişti.

OLASI TAHMİNLERE GÖRE RAKAMLAR 

Yüzde 20 zam olursa net asgari ücret 10 bin 208 lira, brüt asgari ücret 12 bin 10 lira, işveren maliyeti ise bu durumda 14 bin 111 lira olacak. Yüzde 25 zam olursa net asgari ücret 10 bin 634 bin, brüt asgari ücret 12 bin 510 bin, işveren maliyeti ise bu durumda 14 bin 699 lira olacak. Yüzde 30 zam olursa net asgari ücret 11 bin 58 lira, brüt asgari ücret 13 bin 10 lira, işveren maliyeti ise bu durumda 15 bin 287 lira olacak. Yüzde 40 zam olursa net asgari ücret 11 bin 910 lira, brüt asgari ücret 14 bin 11 lira, işveren maliyeti ise bu durumda 16 bin 463 lira olacak.

HERKESİN GELİRİNİ ETKİLEYECEK 

Asgari Ücret Tespit Komisyonu’nun çalışmalarını tamamlaması sonrası uzlaşılan rakam Başkan Erdoğan’ın onayına sunulacak. Yeni rakamın Erdoğan tarafından kamuoyuna duyurulması bekleniyor. Asgari ücretin artmasıyla birlikte, bütün çalışanların vergi dışı bırakılacak kazanç tutarı da artacak. Yani maaşını asgari ücretten yüksek alanların da hem maaşları yükselecek hem de brüt maaşları üzerindeki vergi dışı kalan tutarın artmasıyla kazanç artacak. Asgari ücretle birlikte işsizlik maaşı, bedava sağlıkta uygulanan gelir şartı limiti, 65 aylığı için gereken gelir şartı, BES devlet katkısı tutarından maksimum fayda sağlanacak üst limit artmış olacak.

MECLİS GÜNDEMİ YOĞUN 

Bu arada Meclis’in de gündemi yoğun. Asgari ücretin yanında emekli ve memur maaşlarına ilişkin kanun teklifi önümüzdeki günlerde Meclis gündemine gelecek. Ayrıca evlenecek gençlere 48 ay vadeli 150 bin lira faizsiz kredi desteği, ev kadınlarına emeklilik hakkı ile kira artışlarına yüzde 25 artış sınırının süresinin uzatılması ile fahiş kira artışlarına yönelik yaptırım getirilmesini içeren düzenlemeler görüşülecek.