Afrika, Yardım Değil Yeşil Yatırım İstiyor

Afrika, Yardım Değil Yeşil Yatırım İstiyor

Afrika, Yardım Değil Yeşil Yatırım İstiyor

Bu hafta Etiyopya’da düzenlenen Afrika İklim Zirvesi’nde liderler, kıtanın bir “iklim yardım vakası” olarak görülmesine karşı durmaya çalıştı. Afrika, küresel yeşil dönüşüm için de çözümler sunuyor.

Afrikalı liderler, iklim değişikliğine hazırlık için fon ararken “yardım” yerine “yatırım” diline kayıyor. Zengin ülkeler dış kalkınma bütçelerini kısarken, yetkililer desteğin yardım olarak değil, gezegenin geleceğine yapılan bir yatırım olarak görülmesi gerektiğini savunuyor.

Zirvede, dünya emisyonlarının yalnızca %4’ünden sorumlu olan Afrika’nın, küresel ısınmadan en çok etkilenen bölgelerden biri olduğu vurgulandı ve doğru destek verilirse küresel iklim çözümlerini şekillendirecek büyük potansiyele sahip olduğu belirtildi.

Etiyopya Başbakanı Abiy Ahmed, açılış töreninde şunları söyledi:
"İklim yardımını iklim yatırımı ile değiştirme zamanı geldi. Kazançlar; önlenen emisyonlar, milyonlarca iş, artırılmış gıda güvenliği, istikrarlı bölgeler ve daha dirençli bir küresel iklim ile ölçülecek."

Afrika genelinde kuraklık ve sel gibi aşırı hava olayları büyük yıkıma neden oldu. Sadece sel, kıtadaki iklim kaynaklı kayıpların yaklaşık %70’inden sorumlu ve yılda yaklaşık 13 milyar dolar altyapı ve bina hasarına yol açıyor. (Ramesh Subramaniam, Afet Dayanıklı Altyapı Koalisyonu)

Subramaniam, “Gelişmekte olan ülkeler daha fazla ve daha fazla imtiyazlı finansman talep ediyor, ama bu gerçekleşmiyor. Altyapıya yatırım yapmamak, kayıpları artırıyor” dedi.

Bu haftaki Addis Ababa tartışmaları, iki ay sonra Brezilya’da yapılacak Birleşmiş Milletler iklim görüşmelerinde öne çıkacak konuların bir ön izlemesi niteliğinde. Zengin ülkeler, gelişmekte olan ülkelerde iklim eylemleri için yılda 100 milyar dolar sağlama sözünü yerine getirmekte zorlanıyor. Geçen yılki iklim zirvesinde, bu desteği 2035’e kadar yılda 300 milyar dolara çıkarma sözü vermişlerdi. Ancak Avrupa ve ABD hükümetleri daha sonra dış kalkınma yardımlarını kısacaklarını açıkladı.

Günümüzde Afrika’da hükümetler tarafından alınan krediler, uyum maliyetlerinin yarısından fazlasını finanse etmek için kullanılıyor; bu da sağlık ve eğitim gibi temel hizmetlerden kaynakları alıyor ve birçok ülke zaten yüksek borç riski altında bulunuyor.

Güney Afrika’nın komşusu Eswatini Krallığı Başbakanı Russell Mmiso Dlamini, “Afrika’nın geri kalanı gibi, Eswatini de yalnızca kırılganlıkla tanımlanmayı reddediyor” dedi. Afrikalılar, daha çok “küresel çözümlerin mimarları” olarak görülmek istiyor.

Kıtanın mesajının kilit noktası, dünya karbon azaltımı için gerekli kritik minerallere sahip olması. Bu, Afrika’nın ana ticaret ortağı Çin’in büyük yatırımlarını çekmiş durumda. İsviçre ve Singapur gibi ülkeler de karbon dengeleme projeleri geliştirmek için Afrika ülkeleriyle iş birliği yapıyor; bu projeler BM’ye verilen emisyon azaltım hedeflerini karşılamada kullanılabiliyor.

Afrika, dünya ormanlarının %17’sine (Amazon’dan sonra ikinci büyük tropik yağmur ormanı olan Congo Havzası dahil) ve dünya işlenmemiş tarım arazilerinin %60’ına sahip; bu da atmosferden karbon tutulması için fırsatlar sunuyor.

Başbakan Ahmed, “Bu yardım değil. İnsanlığın yapabileceği en stratejik yatırımdır. Afrika’nın toprakları iyileştiğinde, nehirlerimiz temiz akacak ve havası taze olacak; Afrika kazanacak ve tüm dünya daha rahat nefes alacak” dedi.

Ahmed, birkaç yıl içinde ülkesinin doğal kaynaklarını sergileme şansı bulabilir; bu hafta Etiyopya, COP37’yi 2032’de düzenleme başvurusunu resmen başlattı.

Yeşil Açık
Afrika, 2030’a kadar iklim hedeflerine ulaşmak için en az 3 trilyon dolar ihtiyaç duyuyor; 2021-2022 arasında yalnızca 30 milyar dolar aldı.

Sözlerin Tutulması
"Başarının gerçek ölçüsü hesap verebilirliktir. Verilen sözler, topluluklara ulaşan somut finansmana dönüşmeli." – Wanjira Mathai, Dünya Kaynakları Enstitüsü Afrika ve Küresel Ortaklıklar Direktörü

Mathai, Afrika’nın yeşil sanayileşmesine yönelik yapılan taahhütler konusunda temkinli iyimser olduğunu belirtti.

Güney Afrika kabinesi, Kasım’da Brezilya’da yapılacak COP iklim zirvesi için pozisyonunu belirleyecek. Çevre Bakanı Dion George, gelişmiş ülkelerin finans taahhütlerini yerine getirmemesinden rahatsızlık duyduğunu söyledi:
"Finans konusu elbette çok önemli. Mesajımız net olmalı: Söylediğinizi yapın. Gelişmiş ülkeler vaat ettikleri parayı vereceklerse, bunu yapmalılar."

Bazı ülkeler mali açıdan kısıtlı olduklarını, Avrupa’da savunmaya daha fazla harcama yapmaları gerektiğini belirtiyor. George, “Güney Afrika ve Afrika için çok önemli olan nokta, hiçbir şey için başkalarının kurtarmasını beklemememiz” dedi.

Diğer Önemli Başlıklar

ABD Enerji Bakanlığı, iklimle ilgili Çalışma Grubunu dağıttı. Grup, küresel ısınmanın ciddiyetini küçümseyen tartışmalı bir rapor hazırlamıştı.

ABD Maliye Bakanlığına bağlı Finansal İstikrar Gözetim Konseyi, iklim değişikliğini ABD finans sistemi için bir risk olarak ele alan iki Biden dönemi komitesini dağıtmaya karar verdi.

Almanya, enerji maliyetlerinin yükselmesi nedeniyle AB’nin en fazla kirlilik yaratan sanayiler için emisyon azaltım kurallarını hafifletmesini planlıyor.

Çin, karbon emisyon yoğunluğunu azaltmada zorluklar yaşadı; faktörler arasında ticaret gerilimleri, hava durumu ve COVID-19 pandemisi yer alıyor.